Sprawozdanie za 2005r,.
Załącznik do Uchwały Nr1/2006
Informacja o działalności
Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Słupsku
za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2005r.
I. Zagadnienia ogólne
------------------------------------------------------
Podstawę prawną działania Samorządowego Kolegium Odwoławczego
w Słupsku stanowi ustawa z dnia 12 października 1994r. o samorządowych kolegiach odwoławczych ( Dz.U. z 2001r. Nr 79, poz. 856 z późn.zm.) oraz rozporządzenia wydane w oparciu o delegację ustawową.
Zgodnie z wymienioną wyżej ustawą samorządowe kolegia odwoławcze są organami wyższego stopnia w indywidualnych sprawach administracji publicznej należących do właściwości samorządu terytorialnego, właściwymi do rozpatrywania odwołań od decyzji, zażaleń na postanowienia, żądań wznowienia postępowania bądź stwierdzenia nieważności decyzji w trybie uregulowanym przez przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego oraz ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Ordynacja podatkowa ( Dz.U. Nr 137, poz. 926 z późn.zm.). Kolegium orzeka również w innych sprawach na zasadach określonych w odrębnych ustawach.
Obszar właściwości miejscowej Kolegium obejmuje, zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów dnia 17 lutego 1999r. w sprawie obszarów właściwości samorządowych kolegiów odwoławczych ( Dz.U. Nr 113, poz. 115), powiaty: Bytów, Chojnice, Człuchów, Lębork, Słupsk wraz z gminami objętymi tym obszarem.
Rozstrzygając sprawy indywidualne w składach trzyosobowych, Kolegium związane jest wyłącznie przepisami obowiązującego prawa.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze jest państwową jednostką budżetową.
II. Obsada kadrowa Kolegium
------------------------------------------------
A. Kolegium składa się z 14 członków , w tym 6 etatowych i 8 pozaetatowych.
Ilość członków etatowych posiadających wykształcenie: | ||
Wyższe prawnicze: 5 |
Wyższe administracyjne: 1 |
|
W tym ilość osób posiadających uprawnienia do ubiegania się o stanowisko: - sędziego administracyjnego : 5 - referendarza – asesora 5
|
Ilość członków pozaetatowych posiadających wykształcenie: | ||
Wyższe prawnicze: 1 |
Wyższe administracyjne: 1 |
wyższe inne: (przykładowo) |
Ekonomiczne : 4 | ||
Rolnicze: | ||
Inne: 2 | ||
W tym ilość osób posiadających uprawnienia do ubiegania się o stanowisko: - sędziego administracyjnego : 1 - referendarza- asesora 1 |
B. Biuro Kolegium od dnia 01.04.2005r. stanowi 6 osób.
III. Lokal i wyposażenie Kolegium
------------------------------------------------------
Siedziba Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Słupsku mieści się w budynku Starostwa Powiatowego przy ul. Szarych Szeregów 14.
Stan pomieszczeń biurowych oraz wyposażenia Kolegium w sprzęt biurowy i elektroniczny ( komputery) ocenić należy jako dobry, wskazując jednocześnie na dokonywane coroczne remonty i nowe zakupy.
IV. Statystyka spraw
--------------------------------
A. Liczba spraw ujętych w ewidencji ogółem w roku objętym
informacją - 2623
- w tym spraw:
- 1) pozostałych z roku poprzedzającego okres objęty
informacją: - 135
- 2) wpływ w roku objętym informacją - 2488
- 3) odwołania od decyzji Marszałka Województwa -
B. Rodzaje spraw ujętych w ewidencji w roku objętym informacją:
1. Liczba spraw administracyjnych - 2116
Lp. |
Określenie rodzaju sprawy |
Ilość spraw | |
1. |
Objętych proceduralnie przepisami Ordynacji podatkowej ( dot. podatków i opłat lokalnych, podatku rolnego, leśnego, opłaty skarbowej itd.) |
341 | |
2. |
Działalności gospodarczej |
7 | |
3. |
Zagospodarowania przestrzennego |
272 | |
4. |
Pomocy społecznej |
934 | |
5. |
Dodatków mieszkaniowych |
183 | |
6. |
Gospodarki nieruchomościami, w tym: |
88 | |
- scalania |
- | ||
- przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności na Ziemiach Odzyskanych |
- | ||
- grunty warszawskie |
- | ||
( uwaga- dwa ostatnie odnośniki zostają wypełnione, jeśli sprawy należą do właściwości danego Kolegium) | |||
7. |
Ochrony środowiska i ochrony przyrody |
43 | |
8. |
Odpadów |
- | |
9. |
Prawa wodnego |
- | |
10. |
Rolnictwa i leśnictwa |
- | |
11. |
Zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych |
68 | |
12. |
Ruchu drogowego |
45 | |
13. |
Dróg publicznych |
36 | |
14. |
Dostępu do informacji publicznej |
5 | |
15. |
Egzekucji administracyjnej |
- | |
16. |
Inne, pozostałe |
3 |
2. Liczba spraw z zakresu aktualizacji opłat za użytkowanie wieczyste – 91
3. Sprawy nie podlegające rozstrzyganiu w trybie decyzji lub
postanowień, tym skargi i wnioski rozpatrywane
w trybie Kpa, - 261
V. Liczba rozstrzygnięć administracyjnych Kolegium
-----------------------------------------------------------------------------------
A. Liczba spraw rozstrzygniętych ogółem w roku objętym informacją - 2345
B. Liczba pozostałych spraw do rozstrzygnięcia na koniec roku - 278
C. Sposób rozstrzygnięcia:
Lp. |
Określenie rodzaju rozstrzygnięcia |
Ilość spraw |
1. |
Sprawy rozstrzygnięte w formie decyzji i postanowień w sposób pozwalający na ocenę prawidłowości orzeczenia organu I instancji w tym: |
|
- decyzje utrzymujące w mocy zaskarżone decyzje ( art. 138 § 1 pkt. 1 Kpa oraz art. 233 § 1 pkt. 1 Ordynacji podatkowej) |
879 | |
- decyzje zmieniające decyzje organu I instancji i orzekające co do istoty sprawy oraz uchylające decyzje organu I instancji i umarzające postępowanie ( art. 138 § 1 pkt. 2 Kpa oraz art. 233 § 1 pkt. 2a Ordynacji podatkowej) |
162 | |
- decyzje uchylające decyzje organu I instancji w całości i przekazujące sprawy do ponownego rozpatrzenia, jeżeli decyzja organu I instancji została wydana z naruszeniem przepisów art. 240 lub 247 Ordynacji podatkowej ( art. 233 § 1 pkt. 2 b Ordynacji podatkowej)
|
- | |
- decyzje uchylające decyzje organu I instancji i przekazujące sprawy do ponownego rozpatrzenia ( art. 138 § 2 Kpa oraz art. 233 § 2 Ordynacji podatkowej)
|
454 | |
|
|
2.
|
- decyzje odmawiające stwierdzenia nieważności decyzji ostatecznych (art. 156 – 158 Kpa oraz art.. 247 – 251 Ordynacji podatkowej) |
18 | |
- decyzje stwierdzające nieważność decyzji organu I instancji oraz decyzje stwierdzające wydanie decyzji przez organ I instancji z naruszeniem prawa ( art. 157 – 158 Kpa oraz art. 247 – 251 Ordynacji podatkowej) |
37 | ||
sprawy rozstrzygnięte w inny sposób, w tym: |
|
92 | |
- stwierdzenie niedopuszczalności odwołania oraz uchybienie terminu do wniesienia odwołania ( art. 134 Kpa, oraz art. 228 Ordynacji podatkowej) | |||
- zawieszenie postępowania ( art. 97 i 98 Kpa oraz art. 201 i 204 Ordynacji podatkowej) |
2 | ||
- umorzenie postępowania odwoławczego ( art. 138 § 1 pkt. 3 Kpa oraz art. 233 § 1 pkt. 3 Ordynacji podatkowej) |
15 | ||
- odmowa wznowienia postępowania ( art. 149 § 3 Kpa oraz art. 242 § 3 Ordynacji podatkowej) |
2 | ||
- odmowa wszczęcia postępowania w sprawie nieważności decyzji ( art. 157 § 3 Kpa oraz art. 249 § 3 Ordynacji podatkowej) |
7 | ||
- decyzje wydane po wznowieniu postępowania tj. odmawiające uchylenia decyzji, uchylającej i rozstrzygające o istocie sprawy oraz decyzje stwierdzające wydanie decyzji przez organ I instancji z naruszeniem prawa ( art. 151 Kpa oraz art. 245 Ordynacji podatkowej) |
38 | ||
3. |
postanowienia wydane w wyniku rozpatrzenia zażaleń na bezczynność organu w tym: 9 | ||
uznające zażalenia za uzasadnione |
8 |
I. Liczba orzeczeń w sprawie opłat za użytkowanie wieczyste, ogółem -91
-------------------------------------------------------------------------------------------
A. Charakterystyka orzeczeń:
Lp. |
Sposób załatwienia wniosków |
Ilość Spraw |
1. |
oddalenie wniosku |
3 |
2. |
ustalenie wypowiedzenia za uzasadnione w mniejszej wysokości i ustalenie opłaty |
1 |
3. |
ugoda |
20 |
4. |
stwierdzenie uchybienia terminu do złożenia wniosku |
2 |
5. |
umorzenie postępowania ---------------------------------------------------------------------------------------- stwierdzenie bezpodstawności ( nieskuteczności wypowiedzenia) |
4 ---------- 1
|
B. Liczba sprzeciwów od orzeczeń Kolegium - 1
C. Liczba spraw pozostałych do rozstrzygnięcia przez Kolegium 60
VII. Liczba decyzji i postanowień Kolegium zaskarżonych w roku
---------------------------------------------------------------------------------------------------
do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, ogółem - 246 ------------------------------------------------------------------------------------
- wskaźnik zaskarżalności w stosunku do ogólnej liczby podjętych
rozstrzygnięć podlegających zaskarżeniu - 9,4%
VIII. Liczba skarg na bezczynność Kolegium skierowana do
Wojewódzki Sądu Administracyjnego, ogółem: - -
--------------------------------------------------------------------------------------------
X. Liczba spraw rozpoznanych w roku objętym informacją
przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, ogółem - 309
-------------------------------------------------------------------------------
A. Rozstrzygnięcia Sądu dotyczące skarg na decyzje ( postanowienia)
Kolegium:
Lp. |
Sposób załatwienia skarg |
Ilość spraw |
1. |
odrzucenie skargi |
52 |
2. |
oddalenie skargi |
170 |
3. |
uchylenie decyzji lub postanowienia |
66 |
4.. |
stwierdzenie nieważności decyzji lub postanowienia |
3
|
5. |
stwierdzenie niezgodności z prawem decyzji lub postanowienia |
- |
6. |
umorzenie postępowania |
17 |
B. Rozstrzygnięcia Sądu
B. Rozstrzygnięcia Sądu dotyczące skarg na bezczynność Kolegium:
Lp. |
Sposób załatwienia skarg |
Ilość spraw |
1. |
odrzucenie skargi |
- |
2. |
oddalenie skargi |
- |
3. |
zobowiązanie do dokonania czynności, wydania aktu |
- |
4. |
umorzenie postępowania |
- |
/* w tym punkcie ujęte zostały łącznie wszystkie skargi rozpatrzone przez WSA w roku objętym informacją, bez względu na to, kiedy skarga została złożona do Sądu.
X. Wybrane problemy orzecznictwa
-------------------------------------------------------
Orzeczenia Samorządowego Kolegium Odwoławczego, zgodnie z treścią przepisu art. 17 ustawy o samorządowych kolegiach odwoławczych, zapadają po przeprowadzeniu rozprawy lub na posiedzeniu niejawnym.
Rozstrzygnięcia Kolegium wydawane są w formie decyzji lub postanowień, a w przypadku sprawy o ustalenie wysokości opłaty rocznej- w formie orzeczeń. Analiza treści odwołań i wniosków złożonych do Kolegium w 2005r. pozwala na stwierdzenie, że organy I instancji w dalszym ciągu nie wykonują możliwości przewidzianych w art. 132Kpa – tj. nie wydają nowych decyzji, w których uchylają lub zmieniają zaskarżone decyzje.
Z kolei przyczynę powodującą uchylenie decyzji administracyjnych najczęściej stanowiły:
- nieprzestrzeganie przez organ i instancji ustawowych wymogów w
zakresie postępowania dowodowego,
- niezachowanie wymogu umożliwienia stronie czynnego udziału w
każdym stadium postępowania,
- braki w uzasadnieniu decyzji (art. 107 § 3 Kpa).
Obok uchybień proceduralnych Kolegium stwierdza liczne przypadki
naruszenia prawa materialnego. Przyczyn tego stanu rzeczy upatrywać można w częstych zmianach przepisów, powodujących z natury rzeczy powstanie nowych sytuacji, w których organy I instancji wydają decyzje administracyjne, braku jednolitego orzecznictwa i powszechnie obowiązującej wykładni.
Szczególnego rodzaju instytucję w pracach Kolegium, wprowadzoną przepisami ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi stanowi możliwość wniesienia skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Z prawa tego Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku w roku
2005 skorzystano w dwóch przypadkach.
1. Podatki i opłaty lokalne.
W sprawach podatkowych w roku 2005 odnotowano dalszy spadek
wpływu odwołań w porównaniu z rokiem 2004 i w stosunku do roku 2003. Wpłynęło ich 287 podczas, gdy w 2004r. wpłynęło 386 odwołań, a w 2003 roku 574 odwołań.
W 2005r. rozpatrzono na posiedzeniach 302 sprawy, wobec 405 rozpatrzonych w 2004roku. Na rok 2006 pozostało do załatwienia 39 odwołań.
Zespół ds. podatków i opłat lokalnych z liczby 302 rozpatrzonych spraw, w 117 sprawach utrzymał w mocy decyzje organów podatkowych, uchylił i umorzył postępowanie organu I instancji w 1 sprawie, odmówiono stwierdzenia nieważności 4 decyzji oraz w 1 sprawie stwierdzono nieważność decyzji podatkowej, w 127 sprawach decyzję uchylono i przekazano do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. W 52 sprawach rozstrzygnięto w inny sposób, wydając postanowienia m.in. o uchybieniu terminu do wniesienia odwołania odmowie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania oraz wyznaczeniu organu innej gminy do załatwiania spraw podatkowych wójtów (burmistrzów), ich zastępców, skarbników oraz ich osób bliskich.
W okresie sprawozdawczym, tak jak i w poprzednich latach, w sprawach podatkowych najwięcej problemów występuje ustaleniem wysokości podatku, szczególnie z ustaleniem zróżnicowanych stawek podatku od nieruchomości.
Tak duża liczbę odwołań w sprawie wymiaru podatków należy tłumaczyć zmiana przepisów ustaw o podatkach lokalnych. Od sklasyfikowania gruntów w ewidencji gruntów i budynków zależy, jakim podatkiem : od nieruchomości, rolnym czy leśnym jest objęty od 1 stycznia 2003r. dany grunt. Jeśli zostanie zakwalifikowany jako użytek rolny, także gdy jest to grunt zabudowany, jest obciążany dużo niższym podatkiem od podatku od nieruchomości podatkiem rolnym. Tylko wówczas, gdy grunt sklasyfikowany jako użytek rolny albo jako las jest zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej, podlega podatkowi od nieruchomości. Od kilku lat dokonywana jest aktualizacja klasyfikacji gruntów w ewidencji. W konsekwencji tego wielu podatników, którzy dotychczas płacili podatek rolny, zostało obciążonych podatkiem od nieruchomości, co spowodowało wzrost obciążenia obowiązkiem podatkowym. Niezadowolenie z tego faktu wyrazili oni poprzez wniesienie odwołań od decyzji wymiarowych.
Wystąpiły również odwołania, choć w niewielkim stopniu, w których podatnicy nie zgadzali się z decyzjami organów podatkowych nie uznających wyłączenia z zakresu opodatkowania podmiotów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, gdy przedmiot ten nie jest jednocześnie i nie może być wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej „ ze względów technicznych”. Zagadnienie to, pomimo przedstawionej przez Ministerstwo Finansów interpretacji przepisu art. 1a ust.1 pkt. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz pojawiającego się już w tej kwestii orzecznictwa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, nadal budzi liczne wątpliwości w tym zakresie tak podatników, jak i organów podatkowych.
Dużą liczbę stanowią też odwołania od decyzji odmawiających umorzenia zaległości podatkowych. W tych sprawach składy orzekające , tak jak w poprzednich latach napotykają na trudności w ocenie zasadności decyzji organów podatkowych gmin. Szczególnie wyjątkowy charakter tych przepisów, umożliwiający organom podatkowym stosowanie tych ulg, wymaga wyczerpującego uzasadnienia na podstawie zebranych dowodów w sprawie. Z kolei uznaniowy charakter przepisów sprawia, że w decyzjach tych nie zawsze przepisy procedury są zachowane, co powoduje przekazywanie tych spraw do ponownego rozpatrzenia.
Powtarzające się uchybienia w sprawach podatkowych to: braki w materiale dowodowym, nie wyjaśnienie wszystkich istotnych dla sprawy okoliczności, czy też nazbyt lakoniczne uzasadnienia decyzji odmownych.
Dostrzega się natomiast wyraźną poprawę w zakresie zapewnienia stronom możliwości zapoznania się z materiałem dowodowym zebranym w sprawie ( art. 200 Ordynacji podatkowej). Uchybienia te zdarzały się zupełnie wyjątkowo, choć w roku 2005 było ich więcej niż w roku 2004.
Zdarza się, że organy podatkowe przy przekazywaniu akt sprawy nie wykonują obowiązku ustosunkowania się do przedstawionych w odwołaniu zarzutów. Obowiązek ten wynika z art. 227 Ordynacji.
Wpływ odwołań w sprawach wymiaru podatków dotyczył w przeważającej części stosowania podwyższonych stawek podatku od gruntów i budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Podatnicy, szczególnie osoby fizyczne, kwestionowali decyzje w sprawie opodatkowania m.in. dróg podatkiem od nieruchomości. W tych sprawach w przeważającej części, decyzje samorządowych organów podatkowych pierwszej instancji były prawidłowe.
2. Gospodarka nieruchomościami, ochrona środowiska.
W związku z wejściem w życie ustawy z 29 lipca 2005r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości mocą której uchylona została ustawa z 04.09.1997r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności, oraz ustawa z 26 lipca 2001r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości zaznaczył się drastyczny spadek ilości odwołań związanych ze zmianą podmiotowego prawa do gruntu.
Okoliczność ta może mieć związek z faktem, iż bardzo znaczny odsetek uprawnionych nabył już prawo własności swych nieruchomości na podstawie wcześniej obowiązujących uregulowań. Osoby o niskich dochodach odstępują
natomiast od zamiaru przekształcenia ze względu na konieczność uiszczania, znacznych często opłat. Nowouprawnione do przekształcenia spółdzielnie mieszkaniowe nie wniosły w ubiegłym roku żadnego odwołania w tym przedmiocie.
Wśród rozstrzygnięć organów administracyjnych I instancji dotyczących podziałów zwracają uwagę te, które zostały wydane w oparciu o decyzje lokalizacji inwestycji celu publicznego związane z budową i rozbudową sieci drogowej.
Przepis umożliwiający określenie zasad podziału nieruchomości w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu utracił swą moc we wrześniu 2004r. Powyższe świadczy więc o dokonywaniu podziałów po faktycznym zrealizowaniu inwestycji.
W ubiegłym roku Kolegium zanotowało też spadek ilości wniosków o ustalenie opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego.
Zjawisko to – zdaniem Kolegium uzasadnić można wysokimi kosztami ponownego oszacowania wartości nieruchomości gruntowych jak też i tym, że wypowiedzenie dotychczasowych opłat z jednoczesnym zaoferowaniem nowych, często wielokroć wyższych miałaby miejsce w roku poprzedzającym wybory samorządowe.
Podobnie jak w latach poprzednich przeważająca liczba wniosków o ustalenie, że aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości została przez Kolegium załatwiona polubownie- przez zatwierdzenie zawartych przez strony ugód.
Wpływ spraw z zakresu ochrony środowiska w okresie sprawozdawczym był nieznacznie niższy niż w roku poprzedzającym. Przedmiot odwołań dotyczył pełnego zakresu spraw uregulowanych w ustawach „Prawo ochrony środowiska”, „ O odpadach”, „ O ochronie zwierząt”. Jedyny temat powtarzalny stanowiły odwołania dotyczące usuwania drzew i krzewów. Charakterystyczny dla tej tematyki jest niski odsetek orzeczeń Kolegium akceptujących rozstrzygnięcia organów I instancji.
W zakresie dostępu do informacji publicznej w roku ubiegłym wpłynęło ogółem 5 odwołań, z czego 3 decyzje utrzymano w mocy w tym jedno okazało się bezprzedmiotowe , a w jednym przypadku uchylono w całości decyzję i orzeczono.
Na tendencję zniżkową w tym zakresie wpływ ma niewątpliwie upowszechnienie wiedzy o możliwości uzyskania wielu informacji za pośrednictwem BIP.
3. Pomoc społeczna i dodatki mieszkaniowe.
W zakresie pomocy społecznej nastąpił dalszy wyraźny wzrost rozpatrywanych spraw, na co niewątpliwie miało wpływ wejście w życie z dniem 1 września 2005r. ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej jak również realizacja w roku sprawozdawczym przez organy I instancji stypendiów socjalnych.
W analizowanym okresie największa liczba odwołań dotyczyła świadczeń rodzinnych i to nie tylko odmowy przyznania zasiłków rodzinnych i dodatków do nich ale też świadczeń pielęgnacyjnych i zasiłków pielęgnacyjnych, ustalanie terminu ich przyznawania oraz zwrotu nienależnie pobranych świadczeń.
Rozstrzygnięcia podejmowane przez organy I instancji w zakresie zaliczek alimentacyjnych, w związku ze stosowaniem interpretacji ( art. 3 pkt. 17 ustawy) sugerowanej przez Ministerstwo Polityki Społecznej zdaniem Kolegium niewłaściwej, powodowało uchylanie zaskarżonych decyzji i orzekanie o przyznaniu zaliczek alimentacyjnych w sytuacji gdy były spełniane pozostałe przesłanki wymienione w tym przepisie.
Kolejna nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych z 29 grudnia 20005r., do stosowania której odsyłają przepisy ustawy o zaliczce alimentacyjnej zmieniła definicję osoby samotnie wychowującej dzieci, co wyklucza z tej grupy osoby żyjące w związkach konkubenckich i mające z tego związku chociaż jedno, wspólne dziecko.
Powyższa zmiana spowoduje w nowym okresie zasiłkowym pozbawienie szeregu rodzin borykających się z trudnościami finansowymi zaliczek alimentacyjnych dla dzieci z poprzednich związków mające zasądzone alimenty, których egzekucja jest bezskuteczna.
Na poprawę sytuacji wielu rodzin nie miały też wpływu wprowadzone stypendia socjalne dla uczniów.
Ustawodawca za podstawę przyznania tego rodzaju pomocy finansowej przyjął kryterium dochodowe w wysokości 316,0zł. na osobę w rodzinie. Ponieważ pomoc tego typu należy do zadań zleconych finansowanych z budżetu państwa , wobec przyznania bardzo niskich dotacji na ten cel, szereg gmin podejmowało uchwały w sprawie przyjęcia niższego kryterium dochodowego aby udzielić wsparcia tylko uczniom o najniższych dochodach w rodzinie. Przyjęcie takiego rozwiązania stanowiło znacząca ilość wnoszonych odwołań od decyzji odmawiających przyznania stypendiów socjalnych.
Tak jak w latach poprzednich duża liczba odwołań dotyczyła odmowy przyznania zasiłków celowych i zasiłków stałych, a także wysokość przyznawanych świadczeń pieniężnych, co dotyczy również zasiłków okresowych. Odwołujący się ze względu na brak dochodu lub uzyskiwania go w minimalnej wysokości, niejednokrotnie niższej od kryterium dochodowego domagali się od organów pomocy społecznej przyznawania wsparcia finansowego w wysokości, która pokrywałaby wszystkie koszty utrzymania rodziny. Z uwagi na ograniczone środki pieniężne będące w dyspozycji ośrodków pomocy społecznej i to zarówno na zadania własne jak i zlecone w pełnej wysokości były realizowane świadczenia o charakterze obligatoryjnym, stąd zdarzały się przypadki odmowy przyznania pomocy nawet w sytuacji gdy dochód rodziny był niższy od kryterium dochodowego określonego przepisami ustawy.
W okresie sprawozdawczym nie było też możliwe przyznawanie zasiłków okresowych powyżej ustalonej na lata 2004-2006 ich kwoty minimalnej, która to wielkość była przyznawana z dotacji celowej z budżetu państwa.
W dalszym ciągu orzeczenia organów I instancji zawierały błędy zarówno proceduralne jak i uchybienia w stosowaniu przepisów prawa materialnego co spowodowało, iż tylko w 55% zaskarżonych decyzji utrzymano w mocy.
Przyczyną tego stanu są nieprecyzyjne przepisy wprowadzanych w życie nowych ustaw.
Dodatki mieszkaniowe.
Z zakresu spraw rozpatrywanych na podstawie przepisów ustawy o dodatkach mieszkaniowych nastąpił spadek ilości odwołań. Wyraźnie daje się jednak zauważyć, że wniesione odwołania były uzasadnionymi, a zawarte w nich zarzuty dotyczyły bezspornego naruszenia przepisów prawa materialnego i proceduralnego.
Uchylenie decyzji organów I instancji miało swą przyczynę w zbyt powierzchownym prowadzeniu przez organy pierwszej instancji postępowania dowodowego przy braku należytej staranności w wyjaśnieniu i udokumentowaniu wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności faktycznych. W szczególności problemy powstały w kwestii ustalenia dochodów wnioskodawców.
Powodem do uchylenia zaskarżonych decyzji była także wadliwa, dowolna i nieuprawniona nadinterpretacja przepisów, a w szczególności art. 7 ust. 3 ustawy o dodatkach mieszkaniowych, który stwarza możliwość odmowy przyznania dodatku w wypadku ustalenia rażącej dysproporcji pomiędzy wykazanymi w deklaracji niskimi dochodami, a faktycznym stanem majątkowym wnioskodawcy. Kolegium uchylało także decyzje i przekazywało sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji w sytuacji, gdy wywiady środowiskowe nie miały wartości dowodowej z powodu swej lakoniczności.
Nieprecyzyjne przepisy ustawy powodują, że Kolegium działając na podstawie przepisów prawa i stojąc na straży praworządności musiało chronić obywateli przed nadmiernym rygoryzmem organów I instancji w szczególności, gdy przepisy pozostawiają sposób załatwienia sprawy ich uznaniu.
4. Zagospodarowanie przestrzenne , drogi publiczne, ruch drogowy,
zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych i inne.
Wpływ spraw z tego zakresu w 2005roku w porównaniu do roku poprzedniego utrzymał się na tym samym stosunkowo wysokim poziomie ( w roku 2004 –
Utrudnienia, co jest powszechną opinią, mają swoje źródło przede wszystkim w art. 61 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, z którego wynika, że wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest możliwe jedynie w przypadku łącznego spełnienia wymienionych tam taksatywnie przesłanek.
W szczególności pkt. 1 ust.1 art. 61 zawiera uznaną w ogólnym przekonaniu za restrykcyjną zasadę tzw. dobrego sąsiedztwa.
Z przeważającej ilości odwołań kwestionujących rozstrzygnięcia organów I instancji zarówno odmawiających ustalenia warunków zabudowy jak i ustalających takie warunki wynika przekonanie, że wskutek realizacji w/w zasady, a więc kontynuacji istniejącej zabudowy może powstać sytuacja, gdzie dany teren zabudowy będzie wyłącznie np. budynkami mieszkalnymi bez niezbędnych dla społeczności lokalnej budynków innego rodzaju. Doprowadzić to może do takiego stanu, że wskutek konsekwentnego powtarzania danej zabudowy na działkach sąsiednich powstaną swego rodzaju „ monokultury przestrzenne”. Ustawa ponadto nie precyzuje, czy teren po drugiej stronie drogi publicznej jest terenem sąsiednim czy nie, co w tej sytuacji ma niezwykle istotne znaczenie. Teoretycznie możliwa jest również sytuacja , że właściciel danej nieruchomości sąsiaduje z kilkoma niezabudowanymi lub zabudowanymi w odmienny od siebie sposób nieruchomościami, a przepisy ustawy nie wskazują, jakie kryteria winny w tej sytuacji zadecydować o zabudowie jego nieruchomości.
Daje to szerokie pole dla stosowania uznaniowości przez organa decyzyjne, a w szczególności przy opracowywaniu analiz urbanistycznych terenu stanowiących oparcie merytoryczne decyzji o warunkach zabudowy
Kolejną sprawą która budzi w dalszym ciągu emocje, czego wynikiem są coraz liczniejsze protesty społeczności lokalnych, jest zamiar budowy stacji bazowych telefonii komórkowej a także elektrowni wiatrowych, wielkopowierzchniowych obiektów tuczu zwierząt i drobiu oraz obiektów produkcyjnych. Sprzeciwy takie stały się nagminne. Rozchwiany i nie jasny stan prawny w istotny sposób ograniczył możliwość realnego wpływu gmin na kształtowanie ładu przestrzennego w tym zakresie.
W roku ubiegłym wzrosła także ilość decyzji organów I instancji w zakresie ustalenia warunków zabudowy zmieniających ( uchylających) wcześniej wydane własne rozstrzygnięcie na podstawie art. 155 Kpa. W wyniku wniesionych odwołań znaczna ich część została uchylona na wniosek stron lub z urzędu unieważniona.
Wadliwość rozstrzygnięć organów I instancji w tych sprawach wynika z braku zgody wszystkich stron postępowania na zmianę lub uchylenie decyzji a więc ma charakter ściśle procesowy.
Wzrost ilości decyzji wydanych na podstawie art. 155 Kpa można tłumaczyć nie tylko zmianami w zamiarach inwestorów, ale także pozorną łatwością prowadzenia postępowania w trybie nadzwyczajnym.
Drogi publiczne
Na niezmienionym poziomie w porównaniu do roku ubiegłego utrzymała się liczba spraw rozpatrywanych na podstawie ustawy z 21 marca 1985r. O drogach publicznych.
Były to głównie odwołania od decyzji dotyczących zajęcia pasa drogowego oraz wysokości opłat z tym związanych, a także naliczane kar za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi.
W sprawach tych Kolegium uchylając decyzje organu I instancji stało na stanowisku – czemu wyraz dawano w uzasadnieniu decyzji – że organy orzekając w ramach obowiązującego prawa materialnego nie działają w zgodzie z przepisami w art. 7,8 i 9 Kpa. Istotę problemu stanowił brak reakcji zarządcy drogi sprowadzającej się do poinformowania osoby zajmującej pas drogowy na podstawie udzielonego wcześniej zezwolenia o kończącym się terminie
Liczba rozpatrzonych spraw związanych z przepisami ustawy z 20 czerwca 1997r. – Prawo o ruchu drogowym wzrosła w porównaniu do roku poprzedniego prawie trzykrotnie.
Odwołania z tego zakresu dotyczyły w szczególności decyzji:
- o skierowaniu osoby na badania lekarskie w związku z zastrzeżeniami co do
stanu zdrowia mogącym powodować niezdolność do prowadzenia pojazdu,
- o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami po spożyciu alkoholu, w
związku z wyrokiem w tej sprawie sądu powszechnego,
- zatrzymani prawa jazdy z uwagi na przekroczenie dopuszczalnej ilości punktów karnych.
Znamiennym jest fakt, że nie występowały w okresie 2005r. sprawy dotyczące rejestracji pojazdów dotkniętych wadą prawną oraz związane z dodatkowymi badaniami pojazdów.
W sprawach związanych z zezwoleniami na sprzedaż napojów alkoholowych w roku 2005 odnotowano znaczny wzrost wpływu odwołań w porównaniu z latami poprzednimi.
Zaobserwowano też wystąpienie nowych zjawisk, które rzutowały na orzecznictwo Kolegium. Przede wszystkim nie wystąpiły sprawy należące do jednej z dwóch głównych kategorii spraw tj. zażalenia na opinie wydawane przez gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych, które wydawane są w formie postanowienia. Pojawiła się natomiast duża grupa spraw o charakterze proceduralnym, a dotycząca odmowy zawieszenia postępowań dotyczących cofnięcia zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych przez organ I instancji, wyłączenia tego organu od prowadzenia tego typu postępowań czy też wstrzymania wykonania decyzji Kolegium w związku z wniesieniem skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
Najliczniej jednak reprezentowana była kategoria spraw rozpoznawanych w drugiej instancji w formie decyzji, wśród których odnotowano odwołania od decyzji cofających zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych czy też stwierdzających ich wygaśnięcie.
Decyzje, które uchylono wraz z przekazaniem sprawy do ponownego rozpatrzenia dotyczyły przede wszystkim cofnięcia zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Przyczyną tych rozstrzygnięć był brak stwierdzenia wystąpienia przesłanek do cofnięcia ( określonych w art.18 ust. 10 ustawy) bądź cofnięcie wszystkich rodzajów zezwoleń posiadanych przez dany podmiot w przypadku braku podstaw do takiego cofnięcia.
5. Działalność pozaorzecznicza Kolegium.
W 2005r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku obradowało czterokrotnie na Zgromadzeniach Ogólnych.
Dnia 17 marca 2005r. Zgromadzenie Ogólne poświęcono przyjęciu informacji o działalności za rok 2004. Tematykę Zgromadzeń Ogólnych, które odbyły się w dniach 25 maja 2005r. i 6 lipca 2005r. stanowiły sprawy związane z wyborami etatowego i pozaetatowych członków Kolegium. Dnia 22 XII.2005r. w trakcie obrad Zgromadzenia Ogólnego omówione zostały problemy działalności orzeczniczej w kończącym się roku oraz zagadnienia obejmujące zmiany w prawie stanowiącym podstawę decyzji administracyjnych zaskarżanych do Kolegium.
Ważnym zagadnieniem w działalności pozaorzeczniczej Kolegium było podejmowanie działań na rzecz podnoszenia orzecznictwa administracyjnego organów I instancji oraz podnoszeniu kwalifikacji i poziomu wiedzy prawniczej przez członków i pracowników Kolegium.
Osiągnięciu tych realiów służył m.inn. udział członków Kolegium w sympozjach i konferencjach organizowanych przez Krajową Reprezentację Samorządowych
Kolegiów Odwoławczych.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku było organizatorem konferencji
Szkoleniowej odbytej w dniach 04-06 kwietnia 2005r., na której w charakterze wykładowców wystąpili sędziowie Naczelnego Sądu Administracyjnego i
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku: prof. J.P.Tarno oraz
Sędziowie. S. Nowakowski i K. Gruszecki.
- wskaźnik zaskarżalności w stosunku do ogólnej liczby podjętych
rozstrzygnięć podlegających zaskarżeniu - 9,4%
VIII. Liczba skarg na bezczynność Kolegium skierowana
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, ogółem: -
----------------------------------------------------------------------------------
X. Liczba spraw rozpoznanych w roku objętym informacją
Przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, ogółem - 309
--------------------------------------------------------------------------
A. Rozstrzygnięcia Sądu dotyczące skarg na decyzje (postanowienia)
Kolegium:
Lp. |
Sposób załatwienia skarg |
Ilość spraw |
1. |
odrzucenie skargi |
52 |
2. |
oddalenie skargi |
170 |
3. |
uchylenie decyzji lub postanowienia |
66 |
4. |
stwierdzenie nieważności decyzji lub postanowienia |
3 |
5. |
Stwierdzenie niezgodności z prawem decyzji lub postanowienia |
- |
6. |
umorzenie postępowania |
17 |