Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 14

KR SKO z dnia 24 listopada 2008r.

 

 Informacja o działalności

Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Słupsku

za okres od dnia 1 stycznia do 31 grudnia 2011r.

CZĘŚĆ I

OGÓLNA INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI KOLEGIUM

 

1. Podstawa i zakres działania Kolegium

 

Podstawę prawną działania Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Słupsku (dalej : SKO ) stanowi ustawa z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych ( Dz. U. z 2001r. Nr 79, poz. 856 z p.zm.) oraz rozporządzenia wydane w oparciu o delegację ustawową.

Zgodnie z wyżej wymienioną ustawą samorządowe kolegia odwoławcze są organami wyższego stopnia w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości samorządu terytorialnego, właściwymi do rozpatrywania odwołań od decyzji, zażaleń na postanowienia, żądań wznowienia postępowania lub stwierdzania nieważności decyzji w trybie uregulowanym przez przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku – Kodeks postępowania administracyjnego ( Dz. U. z 2000r. Nr 98, poz.1071 z p.zm.; dalej jako – Kpa  ) oraz ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa ( Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 z p.zm.; dalej jako – Op ). Kolegium orzeka również w innych sprawach na zasadach określonych w odrębnych ustawach.

Obszar właściwości miejscowej Kolegium obejmuje, zgodnie z Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2003 roku w sprawie obszarów właściwości samorządowych kolegiów odwoławczych (Dz. U. Nr 198, poz.1925), powiaty : Bytów, Chojnice, Człuchów, Lębork i Słupsk wraz z gminami objętymi tym obszarem.

Rozstrzygając sprawy indywidualne w składach trzyosobowych, Kolegium związane jest wyłącznie przepisami obowiązującego prawa.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze jest państwową jednostką budżetową.

 

 

2. Obsada kadrowa Kolegium

2.1. Kolegium składa się z 16 członków : 8 etatowych i 10 pozaetatowych.

 

Liczba członków etatowych posiadających wykształcenie :
wyższe prawnicze : 6		wyższe administracyjne : 2
Liczba członków pozaetatowych posiadających wykształcenie:
wyższe prawnicze : 5	wyższe administracyjne: 2		wyższe inne : 3

Wśród członków Kolegium jest 8 radców prawnych.

 

2.2. Biuro Kolegium składa się z 8 osób. Wyższe magisterskie – posiadają 3 osoby (Gł. Księgowy, Kierownik Biura i inspektor ), wyższe z tytułem inżyniera – 1 osoba i wyższe licencjackie – 1 inspektor. Wykształcenie na poziome studiów wyższych uzupełnia 1 osoba.

3. Lokal i wyposażenie Kolegium

 

Siedziba Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Słupsku mieści się w Słupsku, przy ul. Jana Pawła II Nr 1, w pomieszczeniach użyczonych Kolegium przez Prezydenta Miasta Słupska. Stan wyposażenia Kolegium w sprzęt biurowy i elektroniczny ( komputery ) ocenić należy jako średni.

 

 

CZĘŚĆ II

WPŁYW SPRAW

1. Liczba spraw ujętych w ewidencji ogółem w roku objętym informacją -                                                           3.496

w tym spraw:

1.1.pozostałych w ewidencji z okresu poprzedniego ( łącznie sprawy administracyjne i sprawy z zakresu opłat za użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych ) -                         351

1.2.wpływ spraw w roku objętym informacją -                                        3.145                                                                                                                                               

1.     Rodzaje spraw, które wpłynęły w roku objętym informacją[1] :

 

2.1.Liczba spraw administracyjnych - ogółem                                           2.280

 

 

Lp.	Określenie rodzaju sprawy   →   patrz załącznik do Informacji	Liczba spraw
1.	objęte proceduralnie przepisami Ordynacji podatkowej	334
2.	działalność gospodarcza	7
3.	planowanie i zagospodarowanie przestrzenne	198
4.	pomoc społeczna, świadczenia rodzinne i zaliczka alimentacyjna, oświata (stypendia, pomoc materialna itd. ), dodatki mieszkaniowe, sprawy socjalne	1.287
5.	gospodarka nieruchomościami (bez opłat za wieczyste użytkowanie) , przekształcanie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, prawo geodezyjne i kartograficzne	179
6.	ochrona środowiska, ochrona przyrody i ochrona zwierząt, odpady i utrzymanie porządku i czystości w gminach	96
7.	prawo wodne	0
8.	rolnictwo, leśnictwo, rybactwo śródlądowe, łowiectwo	0
9.	handel, sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych	28
10.	prawo o ruchu drogowym, drogi publiczne, transport drogowy	77
11.	prawo górnicze i geologiczne	2
12.	egzekucja administracyjna	3
13.	inne, pozostałe, w tym skargi i wnioski rozpatrywane w trybie Działu VIII Kpa	69

 

2.2.Sprawy podlegające rozpatrzeniu w trybie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153,  poz. 1270 z p.zm. – dalej jako Ppsa)/^[2] - -                                                                                    232

 

2.3.Liczba spraw z zakresu aktualizacji opłat za użytkowanie wieczyste  -          633

2.4 Liczba postanowień sygnalizacyjnych -                                                  0

 

 

 

CZĘŚĆ III

ZAŁATWIANIE SPRAW ADMINISTRACYJNYCH

 

1.    Liczba spraw załatwionych ogółem w roku objętym informacją  -        2.585

 

Lp.	Określenie rodzaju rozstrzygnięcia	Liczba spraw
1.	akty wydane przez SKO jako organ II instancji /[3], w tym : akty wydane przez SKO w trybie art. 127 § 3 Kpa oraz jako organ II instancji zgodnie z art. 221 Ordynacji podatkowej /[4]   30 - sposób rozstrzygnięcia patrz    →    tabela z pkt 1.1.	1.623
2.	akty wydane przez SKO jako organ I instancji /[5] - sposób rozstrzygnięcia patrz    →    tabela z pkt 1.2.	235
3.	postanowienia wydane przez SKO w wyniku rozpatrzenia zażaleń na bezczynność organu, w tym : uznające zażalenia za uzasadnione 5	8
4.	akty wydane przez SKO po rozpatrzeniu w trybie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z p.zm.)	393
5.	pozostałe /[6]	326

 

1.1. Szczegółowe omówienie sposobu załatwienia sprawy przez SKO jako organ II instancji :

Lp.	Określenie rodzaju rozstrzygnięcia	Liczba spraw
1.	decyzje utrzymujące w mocy zaskarżone decyzje (art. 138 § 1 pkt 1 Kpa oraz art.233 § 1 pkt 1 Op) /[7]	618
2.	decyzje uchylające decyzje organu I instancji i orzekające co do istoty sprawy oraz uchylające decyzje organu I instancji i umarzające postępowanie (art. 138 § 1 pkt 2 Kpa oraz art. 233 § 1 pkt 2a Op) /7	363
3.	decyzje uchylające decyzje organu I instancji i przekazujące sprawy do ponownego rozpatrzenia (art. 138 § 2 Kpa oraz art. 233 § 2 Op) /7	551
4.	decyzje umarzające postępowanie odwoławcze (art. 138 § 1 pkt 3 Kpa oraz art. 233 § 1 pkt 3 Op) /7	14
5.	pozostałe	77

 

1.2. Szczegółowe omówienie sposobu załatwienia sprawy przez SKO jako organ I instancji :

Lp.	Określenie rodzaju rozstrzygnięcia	Liczba spraw
1.	postanowienia o wznowieniu postępowania i wyznaczeniu organu właściwego do jego przeprowadzenia (art.150 § 2 Kpa oraz art. 244 § 2 Op) /[8]	1
2.	decyzje o odmowie wznowienia postępowania (art. 149 § 3 Kpa oraz art. 242 § 3 Op) /8	1
3.	decyzje o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie nieważności decyzji (art. 157 § 3 Kpa oraz art. 249 § 3 Op) /8	3
4.	decyzje stwierdzające nieważność decyzji organu I instancji oraz decyzje stwierdzające wydanie decyzji przez organ I instancji z naruszeniem prawa (art. 156 – 158 Kpa oraz art. 247 – 251 Op) /8	199
5.	decyzje o odmowie stwierdzenia nieważności decyzji (art. 158 § 1 Kpa oraz art. 248 § 3 Op ) /8	29
6.	decyzje odmawiające uchylenia decyzji po wznowieniu postępowania (art. 151 Kpa oraz art. 245 Op) /8	0
7.	decyzje uchylające i rozstrzygające o istocie sprawy oraz decyzje stwierdzające wydanie decyzji przez organ I instancji z naruszeniem prawa wydane po wznowieniu postępowania(art. 151 Kpa oraz art. 245 Op) /8	0
8	decyzje umarzające postępowanie prowadzone w I instancji przez SKO  (art. 105 § 1 Kpa oraz art. 208 Op)	2
9.	pozostałe	0

 

2.    Liczba spraw administracyjnych pozostałych do załatwienia przez SKO w roku objętym informacją/[9]  -                                                                                 241

 

 

 

CZĘŚĆ IV

ZAŁATWIANIE SPRAW Z ZAKRESU OPŁAT ZA UŻYTKOWANIE WIECZYSTE NIERUCHOMOŚCI GRUNTOWYCH

 

1.    Liczba spraw z zakresu opłat za użytkowanie wieczyste załatwionych w roku objętym informacją ogółem  -                                                                        221

w tym ugody -                                                                                    171

2.    Liczba wniesionych sprzeciwów od orzeczeń SKO -                            10

3.    Liczba spraw pozostałych do załatwienia przez SKO/⁹ -                  449

 

 

CZĘŚĆ V

SKARGI DO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO

 

1.  Sprawy prowadzone przez Kolegium w trybie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r.
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153,
poz. 1270 z p.zm. – dalej jako Ppsa) :

Liczba spraw w roku objętym informacją ogółem  -                           393

w tym :

1.1. Liczba skarg na decyzje i postanowienia Kolegium skierowanych
do WSA w roku objętym informacją, ogółem -                                  232

 

·                         wskaźnik „zaskarżalności” /[10] -                                       11,44%

 

1.2. Liczba skarg na bezczynność Kolegium skierowana do WSA w roku
 objętym informacją, ogółem -                                                            x

 

1.3. Liczba skarg uwzględnionych przez Kolegium we własnym zakresie
w trybie art. 54 § 3 Ppsa, ogółem -                                                     5

 

1.4. Liczba skarg kasacyjnych na orzeczenia WSA (w tym zażaleń na postanowienia) skierowanych przez SKO w roku objętym informacją
do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie , ogółem  -        12

 

1.5. Liczba innych spraw prowadzonych przez Kolegium w trybie określonym
 przepisami Ppsa, skierowanych do WSA, ogółem/[11] -                          x

 

 

 

 

 

 

2.  Skargi na akty i czynności Kolegium rozpatrzone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny prawomocnymi orzeczeniami w roku objętym informacją :

 

Liczba orzeczeń WSA w roku objętym informacją ogółem  -              296

w tym :

 

Lp.	Rodzaj rozstrzygnięcia	Liczba spraw
1.	Skargi na decyzje i postanowienia rozpoznane przez Sąd w tym : uwzględnienie skargi 79	296
2.	Skargi na bezczynność Kolegium rozpoznane przez Sąd w tym : uznające skargi za uzasadnione x	x

 

 

 

 

INFORMACJE DODATKOWE I WNIOSKI

I.                    Wybrane problemy z orzecznictwa Kolegium.

1.        Podatki i opłaty lokalne.                          

                W sprawach podatkowych w roku 2011 odnotowano w orzecznictwie przede wszystkim problemy natury proceduralnej, choć dosyć licznie występowały także problemy z interpretacją przepisów materialnego prawa podatkowego.

                Najliczniejszą grupę uchylanych decyzji stanowiły sprawy udzielania ulg w zapłacie zobowiązań podatkowych (w szczególności umarzania zaległości podatkowych). Chodzi głównie o sposób rozumienia niedookreślonych pojęć zawartych w art. 67a Ordynacji podatkowej „ważny interes podatnika” oraz „interes publiczny”. Daje się zauważyć praktyka niedostatecznego wyjaśnienia okoliczności świadczących (zdaniem organów I instancji) o braku istnienia wymienionych wyżej przesłanek. Pod tym względem wiele decyzji podatkowych cechowały poważne braki w uzasadnieniu faktycznym i prawnym. W omawianych sprawach organy podatkowe I instancji bardzo często w sposób niewystarczający określały sytuację majątkową podatnika, która ich zdaniem, pozwala na wywiązanie się z zobowiązań bez konieczności zastosowania instytucji umorzenia. Często też organy podatkowe w ogóle nie odnosiły się do kwoty zaległości podatkowej i odsetek za zwłokę.

                Braki uzasadnienia faktycznego i prawnego dostrzegalne były również w decyzjach ustalających zobowiązania w podatku od nieruchomości wydawanych w oparciu o stan faktyczny odmienny od tego, który był podstawą wymiaru podatku w roku poprzednim. W ostatnich latach dokonywane są zmiany (aktualizacja) ewidencji gruntów. Zmiany te najczęściej odbywają się z pominięciem procedury administracyjnej, a podatnicy dowiadują się o zmianach dopiero z decyzji ustalających zobowiązanie w podatku od nieruchomości (w miejsce dotychczas ustalanego np. podatku rolnego). Użycie standardowego „wzorca” decyzji podatkowej z programu komputerowego (pozbawionego uzasadnienia faktycznego) przez organy podatkowe powodowało, że podatnicy składali odwołania od decyzji ustalających zobowiązanie w kwotach o kilkaset procent wyższych niż te ustalane w latach poprzednich, nie rozumiejąc powodów tak znaczącej „podwyżki” podatku.

                Zarówno w sprawach stosowania ulg w zapłacie zobowiązań podatkowych, jak i sprawach wymiaru zobowiązań (gdy stan faktyczny uległ zmianie w porównaniu do roku poprzedniego) zdarzało się, że organy podatkowe nie stosowały dyspozycji z art. 165 i 200 Ordynacji podatkowej. Postępowania podatkowe wszczynane były z urzędu, lecz z pominięciem wydania stosownego postanowienia, a podatnicy nie byli zawiadamiani o możliwości wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego.

                Jeśli chodzi o wymiar zobowiązań obciążających przedmioty stanowiące współwłasność kilku osób, powodem uchylania decyzji organów I instancji bywało pomijanie niektórych współwłaścicieli (podatników) i kierowanie decyzji tylko do niektórych z nich. W braku informacji nt. śmierci podatnika organom podatkowym zdarzało się też kierować decyzje podatkowe do osób zmarłych.

                Należy zwrócić również uwagę na często błędne zastosowanie instytucji nadzwyczajnego wzruszenia decyzji ostatecznej głównie poprzez zmianę decyzji ostatecznej i wznowienie postępowania podatkowego. Zdarzało się, że w przypadku zmiany okoliczności faktycznych mających miejsce po doręczeniu decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe, organ podatkowy wznawiał postępowanie zamiast zastosować tryb uregulowany w art. 254 Ordynacji podatkowej. Częściej zdarzały się jednak przypadki odwrotne, kiedy organ zmieniał decyzję ostateczną (art. 254), gdy wychodziły na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji nieznane organowi, który wydał decyzję.

                Na uwagę zasługują także zagadnienia obejmujące spory interpretacyjne przy stosowaniu przepisów regulujących opodatkowanie podatkiem od nieruchomości. Najczęściej spory te dotyczyły:

1)       sposobu rozumienia pojęcia „względy techniczne uniemożliwiające wykorzystanie przedmiotu opodatkowania do prowadzenia działalności gospodarczej” (art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych),

2)      opodatkowania pomieszczeń przynależnych i lokali użytkowych znajdujących się w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych,

3)      opodatkowania gruntów i budynków znajdujących się w posiadaniu przedsiębiorcy.

W wielu spośród tych spraw, decyzje samorządowych organów podatkowych pierwszej instancji nie były prawidłowe z uwagi na budzące poważne wątpliwości interpretacyjne konkretnych przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

2.       Działalność gospodarcza

                Rozpatrywane przez Kolegium Odwoławcze sprawy z zakresu działalności gospodarczej dotyczyły wykreślenia oraz wpisów w ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez gminy, zakazu prowadzenia działalności. Przyczyną odwołań były zarzuty dotyczące błędów organów prowadzących ewidencję (np. błędna treść wpisu, brak decyzji o wykreśleniu mimo zgłoszenia przedsiębiorcy, wykreślenie z ewidencji wobec utraty uprawnień do wykonywania działalności).

3.       Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne:

 

                Zmiany jakie w 2003r. przyniosła ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, nadając znaczącą rangę w postaci mini planu zagospodarowania przestrzennego decyzji o warunkach zabudowy oraz decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego, nie spowodowały w sposób zadawalający uporządkowania problemów w zakresie ładu przestrzennego. Nie jest bowiem wyjściem nagminna jego regulacja przy pomocy decyzji o warunkach zabudowy i jednoczesne ograniczenia tych decyzji sztywnymi przesłankami o których mówi art. 61 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Decyzja o warunkach zabudowy nie stanowi substytutu planu miejscowego na obszarze dla którego nie uchwalono takiego planu, co wynika choćby z faktu, że nie powstaje ona w wyniku jakiejkolwiek procedury planistycznej.

                O ile plan miejscowy ustanawia lokalny porządek planistyczny jako akt prawa miejscowego, o tyle decyzja o warunkach zabudowy jest aktem stosowania prawa przesądzającym o rodzaju obiektu budowlanego. Nie ma ona charakteru konstytutywnego i jest w istocie urzędową informacją w swoim przedmiocie, co skutkuje dowolnością w ich wydawaniu ( w oparciu o niejednokrotnie niewłaściwie wykonane analizy urbanistyczne ) naruszając w ten sposób wymagania ładu przestrzennego, walory architektoniczne i krajobrazowe określonego terenu. Dodatkowo sprawę komplikują sporne interesy stron uczestniczących w postępowaniu czego wynikiem był wysoki wskaźnik odwołań i zażaleń od rozstrzygnięć organów pierwszej instancji.

                Powracającym problemem był fakt, że organy gmin, działając głównie i wyłącznie pod presją protestów i braku akceptacji lokalnej społeczności, co stało się powszechne – odmawiały ustalenia lokalizacji stacji bazowych telefonii cyfrowej a także turbin wiatrowych,  zapominając o art. 56 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w myśl którego  tylko sprzeczność inwestycji z przepisami odrębnymi może być podstawą odmowy.

                Brak akceptacji ze strony lokalnych społeczności spowodował, że praktycznie nie funkcjonuje ustawa o wspieraniu rodzaju usług i sieci telekomunikacyjnej (tzw. mega ustawa ), która miała ułatwić rozwój między innymi telefonii komórkowej. Ustawa ta przewiduje, że wszystkie gminy, które stosują zakazy stawiania stacji bazowych telefonii komórkowych na swoim terenie mają obowiązek je zweryfikować i umożliwić budowę.

                Należy podkreślić, że w istocie zniknęły problemy orzecznictwa związane z tzw. rentą planistyczną, ponieważ orzecznictwo sądowe jednoznacznie ustaliło kierunek postępowania w tym zakresie. Opłat jednorazowych nie można naliczać w oparciu o decyzję  ustalającą warunki zabudowy a także na podstawie uchwał rad gminnych ustalających wskaźniki procentowe wysokości opłat w powiązaniu ze wzrostem wartości nieruchomości.

                Jedyną podstawę ustalenia takiej opłaty i jej wysokości stanowić muszą uchwały rad gmin  dotyczące wprowadzenia nowego planu miejscowego lub jego zmiany.

                Oceniając skutki wprowadzonej w 2003r. ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym na terenie na którym  Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku wykonuje swoją właściwość rzeczową należy uznać, że nasycenie planami miejscowymi jest w dalszym ciągu niedostateczne. Ma to niewątpliwy wpływ na opóźnienie procesu budowlanego.

                Reasumując, Kolegium wyraża pogląd, iż jakkolwiek przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym mają na celu zagwarantowanie ładu przestrzennego, nie oznacza to jednak w przypadku braku planu miejscowego, aby dbałość o ład przestrzenny była realizowana przez restrykcyjne rozumienie przepisów tej ustawy, prowadzące np. do odmowy ustalenia warunków zabudowy i ograniczenia prawa własności, gdy chodzi o planowany sposób zagospodarowania nieruchomości. Celem ustawy nie jest i nie powinno być blokowanie procesu inwestycyjnego, lecz jego harmonijny rozwój. Pamiętać bowiem należy, że wykładnia przepisów art. 61 ustawy, a w szczególności jego ust. 1 nie może powodować, że sytuacja prawna inwestorów na terenach pozbawionych planów miejscowych byłaby mniej korzystna, niż sytuacja inwestorów na terenach, które takie plany posiadają, gdyż byłoby to sprzeczne z ratio legis tej ustawy i zasadami wyrażonymi w Konstytucji RP.       

4.      Pomoc społeczna, świadczenia rodzinne i zaliczka alimentacyjna, oświata (stypendia, pomoc materialna itd. ) dodatki mieszkaniowe, sprawy socjalne.

 

Sprawy z zakresu pomocy społecznej podlegają przepisom ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy spo­łecznej ( jedn. tekst Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.), która nie powoduje większych trudności inter­pretacyjnych, gdyż ustawa ta nie podlegała ostatnio znacznym nowelizacjom. To z kolei oznacza, że mamy do czynienia z ugruntowanym już orzecznictwem sądowo – administracyjnym. Wśród spraw  rozpatrywanych na podstawie tej ustawy należy zwrócić uwagę na ich różnorodność. W tym zakresie Kolegium orzekało w sprawach dotyczących: zasiłków celowych, zasiłków okresowych, zasiłków stałych, skierowania do domu pomocy społecznej, usług opiekuńczych, odpłatności za usługi opiekuńcze i za pobyt w domu pomocy społecznej, pomocy pieniężnej udzielanej rodzinom zastępczym, odpłatności za pobyt dziecka w rodzinie zastępczej i w placówce opiekuńczo-wychowawczej, skierowania do ośrodka wsparcia, pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i kontynuowanie nauki dla opuszczających rodziny zastępcze i placówki opiekuńcze.

                W roku 2011 nastąpił wzrost ilości rozpatrywanych spraw przez Kolegium w zakresie pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego w porównaniu do roku 2010  i wyniósł 1.287  ( rok 2010 – 1.152 ).

                Zdecydowanie największa liczba odwołań dotyczyła odmowy udzielenia wsparcia finansowego ze środków pomocy społecznej, jak też przyznawania zasiłków w kwotach niższych niż żądania osób zwracających się o tę formę pomocy ze względu na ograniczone środki finansowe, jakim dysponują organy I instancji i przy stale rosnącej liczbie osób wymagających pomocy. Dlatego kwestionowana była przede wszystkim wysokość przyznawanych zasiłków celowych, zasiłków okresowych, zasiłków stałych. Natomiast odmowa przyznania zasiłków miała miejsce w sytuacjach wynikających z niespełnienia przesłanek dotyczących art. 8 ustawy o pomocy społecznej.

Ponadto szereg decyzji wydawanych przez organy I instancji naruszały przepis art. 107 § 3 k.p.a. dot. wadliwego konstruowania uzasadnienia prawnego i faktycznego decyzji, bowiem zawierały one jedynie lakoniczne stwierdzenia braku środków finansowych poszczególnych ośrodków na przyznanie pomocy finansowej.

Z kolei niemalże wszystkie ośrodki w przypadkach przyznawania zasiłków okresowych (art. 38 ustawy) udzielały wsparcia w tym zakresie w minimalnej wysokości tj. 50% różnicy między kryterium dochodowym a dochodem rodziny.

Rozpatrując odwołania w powyższych sprawach Kolegium ani razu nie spotkało się z sytuacją gdzie rada gminy w drodze uchwały podwyższyłaby wysokość minimalnej kwoty zasiłku okresowego.

                 Spora liczba spraw dotyczyła weryfikacji ostatecznych decyzji administracyj­nych, przyznających świadczenia z pomocy społecznej. Podkreślenia wymaga znacznie mniejsza w porównaniu do lat wcześniejszych liczba błędów popełnianych przez organy pierwszej in­stancji w takich sprawach, niemniej nie w każdym przypadku organy pierwszej instancji ra­dziły sobie z orzecznictwem w tym zakresie. Nadal w przypadkach, w których nie jest moż­liwe wydanie decyzji zmieniającej lub uchylającej wcześniejsze rozstrzygnięcie z mocą wsteczną, bo nie zezwala na to art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej (ze względu na konstytutywny charakter przewidzianych w nim rozstrzygnięć), organy pomocy społecznej usiłowały weryfikacji tej dokonywać na podstawie art. 155 k.p.a. „Zapominały” przy tym o warunku, jakim jest zgoda strony na zmianę lub uchylenie ostatecznej decyzji administracyj­nej na tej podstawie.

                Orzekanie w zakresie pomocy społecznej często odbywa się na zasadzie uznania administracyjnego. W tym kontekście nadal daje się zauważyć, że organy pomocy społecznej w sposób niewystarczający uzasadniają swoje decyzje dotyczące przyznania świadczenia. Szczególnie kłopoty sprawiało organom orzekającym w sprawach odmowy udzielenia spe­cjalnego zasiłku celowego wykazanie, że nie zaistniały okoliczności, o jakich mowa w art. 41 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej, tj. „szczególnie uzasadniony przypadek”, który pozwala na przyznanie pomocy osobie niespełniającej kryterium dochodowego. Przy tym zdarzało się, że obserwacje poczynione przez pracownika socjalnego, który stwierdził, że nie ma podstaw do przyznania tego specjalnego świadczenia, nie znajdowały odzwierciedlenia ani w materiale dowodowym sprawy, ani w uzasadnieniu decyzji.

Orzekanie na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadcze­niach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.) nie jest łatwe. Niektóre z tych przepisów są nieprecyzyjne i budzą wiele wątpliwości interpretacyjnych. Mimo licznych nowelizacji ustawy nadal nie zostały wyeliminowane luki i niejasności w przepisach, których Konstytucyjność kwestionował Trybunał Konstytucyjny.

                Duża liczba spraw napływających do Kolegium dotyczyła przyznania bądź odmowy przyznania świadczeń rodzinnych: zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, świadczeń pielę­gnacyjnych, zasiłków pielęgnacyjnych. Pozostała liczba spraw dotyczyła rozstrzygnięć uchylających lub zmieniających wcześniej wydane decyzje z powodu zmian w sytuacji osób pobierających świadczenia, mających wpływ na prawo do tych świadczeń oraz decyzji wydawanych w celu określenia kwot świadczeń nienależnie pobranych.

Przyznanie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do tego zasiłku uzależnione jest od spełnienia ustalonego przez ustawodawcę kryterium dochodowego, stąd niezwykle istotne jest prawidłowe ustalenie dochodu rodziny osoby starającej się o świadczenie w roku poprzedzającym okres zasiłkowy.  W dalszym ciągu pojawiały się problemy związane z ustalaniem dochodu utraconego i dochodu uzyskanego (art. 5 ust. 4 i ust. 4a ustawy), który sprawiał trudności przy orzekaniu. Ponieważ przyznanie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków uzależnione było od spełnienia ustalonego przez ustawodawcę kryterium dochodowego, stąd niezwykle istotne było prawidłowe ustalenie dochodu rodziny w roku poprzedzającym okres zasiłkowy. Często nie jest to łatwe z uwagi na przewidzianą w tej ustawie możliwość „uaktualnienia” sytuacji dochodowej przez uwzględnienie utraty bądź uzyskania dochodu, stąd organy nie zawsze radzą sobie z prawidłowym ustaleniem wysokości dochodów i precyzyjnym przedstawieniem swych obliczeń w uzasadnieniu decyzji.

 Problemy dotyczyły też weryfikacji decyzji przyznających świadczenia rodzinne. Zdarzają się przypadki, w których uchylenia lub zmiany decyzji organy dokonują na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych z mocą wsteczną ( co nie jest dopuszczalne z uwagi na konstytutywny charakter wydawanych na podstawie tego przepisu decyzji). Zmiany lub uchylenia decyzji organy I instancji próbują dokonać również w trybie art. 155 k.p.a., jednak bez uzyskania na taką weryfikacje zgody strony.  Często uchylenie lub zmiana decyzji na podstawie art. 32 ww. ustawy nie była poprzedzona zawiadomieniem strony o wszczęciu postępowania w tej sprawie, jaki i umożliwieniem jej wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłaszania żądań i wniosków.

Wśród spraw rozstrzyganych na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych były kategorie spraw dotyczące nienależnie pobranych świadczeń. Częstym niedociągnięciem organów I instancji było niewłaściwe sporządzanie uzasadnień wydawanych rozstrzygnięć związanych ze stosowaniem ulg w spłacie nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych. Decyzje w tym zakresie zapadały niejednokrotnie bez należytego zbadania stanu faktycznego i dokonania oceny przesłanek zastosowania umorzenia, odroczenia terminu płatności, czy rozłożenia na raty kwoty podlegającej zwrotowi. Kłopoty dotyczyły ustalenia, czy w danej sprawie zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności dotyczące sytuacji rodziny, o jakich mowa w art. 30 ust. 9 tej ustawy.

                Wątpliwości pojawiały się przy ustalaniu uprawnień do świadczeń rodzinnych dla osoby uczącej się, która przez ustawodawcę została określona jako osoba pełnoletnia, ucząca się i niepozostająca na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z usta­leniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową, prawa do alimentów z ich strony. Zdaniem Kolegium, w przypadku, gdy do ustalenia alimentów nie doszło, gdyż powództwo zostało oddalone z powodu trudnej sytuacji materialnej osoby zobowiązanej do alimentacji i pełno­letnia osoba ucząca się nie uzyskuje należnego wsparcia od swego rodzica, osoba taka nie powinna być pozbawiana prawa do świadczeń rodzinnych pomimo tego, że nie został speł­niony warunek dotyczący zasądzenia alimentów. Kwestia ta nie została dostrzeżona przez ustawodawcę.

                Kolegium zaobserwowało lawinowy, wręcz narastający trend składania wniosków przez osoby, które chcą opiekować się osobami legitymującymi się orzeczeniami o znacznym stopniu niepełnosprawności. O przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego ubiegają się m.in. żony ( mężowie), osoby które nie pracowały zawodowo, albo mające już ustalone prawo do innego świadczenia – np. emerytury, zasiłku stałego, rolnicy posiadający gospodarstwa rolne, często inne osoby, na których ciąży obowiązek alimentacyjny wobec osób wymagających takiej pomocy w dalszej kolejności. W rozpatrywanych sprawach Kolegium odnotowało niepokojące spostrzeżenia; wiele osób wywodzi swoje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego z wypełniania w stosunku do niepełnosprawnego członka rodziny zwyczajnych obowiązków obciążających osoby bliskie w normalnie funkcjonujących rodzinach ( np. gotowanie. pranie lub robienie zakupów).

                W dalszym ciągu kontrowersje budzą sprawy dotyczące przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu konieczności sprawowania opieki nad innym niż dziecko niepełnosprawnym członkiem rodziny.

                Wprawdzie Trybunał Konstytucyjny rozszerzył krąg podmiotów uprawnionych do świadczenia i doprowadził  do nowelizacji  art. 17 ust.1 ustawy o świadczeniach rodzinnych , natomiast nie uwzględnił art. 17 ust. 5 pkt 2a.

Organy I instancji, odmawiając przyznania świadczenia pielęgnacyjnego na wniosek osoby sprawującej opiekę nad ciężko chorym małżonkiem w dalszym ciągu wskazały, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeń­skim. Jako podstawę prawną wskazano art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a) ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych zawartymi w art. 17 ust.1 w brzmieniu nadanym w art. 1 pkt. 6 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów  (Dz. U. z 2011r. Nr 205, poz. 1212) -  świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje: matce albo ojcu, innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ( Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, opiekunowi faktycznemu dziecka - jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby z związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Jednocześnie zgodnie z art. 17 ust. 5 pkt. 2a ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 14 października 2011r. świadczeniem pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Mając powyższe unormowania na względzie Kolegium w tych sprawach głównie orzekało o uchyleniu decyzji odmawiającej świadczenia pielęgnacyjnego i na podstawie art. 138 § 1 pkt  2 k.p.a. orzekało o przyznaniu świadczenia pielęgnacyjnego w zależności od spełnienia przez strony pozostałych określonych ustawą o świadczeniach rodzinnych warunków uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego.

Szereg odwołań dotyczyło spraw związanych z przyznawaniem stypendiów socjalnych w oparciu o art. 90d ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991r.o systemie oświaty ( Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)  Kwestią sporną była w przeważającej większości wysokość przyznawanych stypendiów.

                Niewątpliwie, stypendium szkolne jest formą pomocy materialnej udzielanej w celu zmniejszenia różnic w dostępie do edukacji, umożliwienia pokonywania barier dostępu do edukacji wynikających z trudnej sytuacji materialnej ucznia, a także wspieranie edukacji uczniów zdolnych.

                Jednakże przyznanie świadczenia w formie stypendium szkolnego uzależnione jest od wystąpienia dwóch przesłanek, a mianowicie wystąpienia jednej z okoliczności związanych z sytuacją rodzinną i osobistą ucznia ( art. 90 ust. 1 ustawy) oraz spełnienia przesłanki wystąpienia trudnej sytuacji materialnej wynikającej z niskich dochodów na osobę w rodzinie.

                Przy rozpatrywaniu spraw z tego zakresu – oprócz kwestii procesowych, typowych dla wszystkich postępowań, trudności dotyczyły problemu dochodu rodziny, zwłaszcza rodzajów dochodów, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu prawa do stypendium, okresu na jaki stypendium należało przyznać, a także oceny zdarzeń losowych jako przesłanki przyznania pomocy materialnej o charakterze stypendium.

                Duży odsetek spraw rozpatrywanych przez Kolegium w roku sprawozdawczym to sprawy, do których miały zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w myśl przepisu art. 23a ust. 2 i 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych ( t.j. z 2006r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.).

                Podejmowanie legalnego zatrudnienia w krajach Unii Europejskiej przez członka rodziny przebywającej w Polsce powodowało konieczność stosowania przepisów wynikających z ustawy o świadczeniach rodzinnych ( art. 21 ust. 1 pkt. 2), natomiast wydawanie decyzji  przyznających świadczenia rodzinne przez organ I  instancji po zaistnieniu elementu koordynacji skutkowało stwierdzeniem nieważności decyzji jako wydanych z naruszeniem przepisu art. 156 § 1 pkt. 1 k.p.a. ( wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości).

                W zakresie realizacji przepisów ustawy z dnia 7 września 2007r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów ( Dz. U. z  2009r.  Nr 1, poz. 7 ze zm.) – najwięcej  problemów stwarzają wydane przez organy I instancji decyzje dotyczące zobowiązywania dłużników alimentacyjnych do zwrotu organowi właściwemu wierzyciela należności tytułem wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego osobom uprawnionym. W tym zakresie Kolegium rozpatrywało także sporo odwołań dot. prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, umorzenia należności wierzyciela z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego, odmowy umorzenia należności dłużnika alimentacyjnego wypłaconych świadczeń.

W wielu przypadkach dłużnikami są osoby bezrobotne, bez żadnego dochodu, często osadzane w zakładach karnych z wieloletnimi wyrokami, które wnioskują o umorzenie przypisanych do zwrotu należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

                Ponadto ze względu na stosunkowo krótki okres obowiązywania ustawy, nie można jej na obecnym etapie ocenić w oparciu o wyroki sądów administracyjnych. Te są incydentalne i nie poruszają problemów istotnych z punktu widzenia stosowania prawa. Kolegium musiało więc samodzielnie kształtować swoją praktykę orzeczniczą.

 

5.       Dodatki mieszkaniowe.               

Sprawy  z zakresu dodatków  mieszkaniowych reguluje ustawa z dnia 21 czerwca 2001r. o dodatkach mieszkaniowych ( Dz. U. Nr 71, poz. 734 ze zm.) oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2001r. w sprawie dodatków mieszkaniowych (Dz. U. Nr 156, poz. 1817, z późn. zm.).

                W roku sprawozdawczym ilość rozpatrywanych spraw utrzymało się na tym samym poziomie co w roku ubiegłym.

                Uchybienia w podjętych rozstrzygnięciach organów I instancji miały swoją przyczynę w zbyt  powierzchownym prowadzeniu postępowania dowodowego przy braku należytej staranności w wyjaśnianiu i udokumentowaniu wszystkich istotnych okoliczności faktycznych sprawy. Powodem uchylenia zaskarżonych decyzji była w dalszym ciągu dowolna, nieusprawiedliwiona nadinterpretacja przepisów ustawy o dodatkach mieszkaniowych, a w szczególności art. 7 ust. 3 ustawy w przypadku ustalenia rażącej dysproporcji pomiędzy wykazanymi w deklaracji niskim dochodami, a faktycznym stanem majątkowym osób ubiegających się o dodatki mieszkaniowe.

                Brak definicji pojęcia „rażącej dysproporcji”,  chociażby tak jak ma to miejsce w art. 12 ustawy o pomocy społecznej, sprawia, że decyzje organów pierwszej instancji, wydane na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy, były przez Kolegium uchylane i przekazywane do ponownego rozpatrzenia. Sporządzane na tę okoliczność wywiady środowiskowe były zbyt lakoniczne i nie wiele wnoszące do sprawy ze względu na  swą ogólnikowość.

                Nadal, pomimo precyzyjnego określenia w ustawie pojęcia gospodarstwa domowego i bogatego orzecznictwa w tym zakresie, szereg wątpliwości dotyczy zaliczenia, jako członka gospodarstwa domowego osoby czasowo nieprzebywającej w miejscu zamiesz­kania.

Podobnie jak w latach ubiegłych częstym zarzutem formułowanym w orzeczeniach Kolegium było dokonywanie przez organy pierwszej instancji oceny zagadnień cywilnopraw­nych (przykładowo:  ocena ważności umów), a także nieprawidłowe obliczanie wydatków ponoszonych przez wnioskodawcę na utrzymanie lokalu mieszkalnego oraz nieprzeliczanie wydatków w przypadku, gdy lokal mieszkalny nie wchodzi w skład mieszkaniowego zasobu gminy.

                Nieprecyzyjne przepisy ustawy powodują, że Kolegium działając na podstawie obowiązujących przepisów prawa i stojąc na straży praworządności musiało chronić obywateli przed nadmiernym rygoryzmem organów I instancji w szczególności, gdy przepisy pozostawiają sposób załatwienia sprawy ich uznaniu.

 

6.      Gospodarka nieruchomościami

Najliczniejszą grupę spraw rozstrzyganych przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku w trybie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 roku Nr 261, poz. 2603 ze zm.) stanowiły odwołania od decyzji ustalających opłaty adiacenckie z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, w związku z ich podziałem. Rozstrzyganie tych spraw i innych, w których podstawowym dowodem jest operat szacunkowy, jest szczególnie utrudnione z powodu istotnych rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych, odnoszących się do zakresu obowiązku oceny załączonych operatów.

                Część orzeczeń uznaje, iż organ prowadzący postępowanie nie może wkraczać w merytoryczną zasadność opinii rzeczoznawcy majątkowego, który dysponuje wiadomościami specjalnymi. Pojawiają się natomiast coraz częściej orzeczenia, w których sądy bardzo szczegółowo analizują treść załączonych do akt operatów, podważając ewidentnie merytoryczne ich ustalenia.

                W orzecznictwie organów I instancji podstawowym uchybieniem w wyżej wskazanym zakresie jest brak w uzasadnieniu wydanej decyzji formalnej oceny operatu, a także w wypadku zgłaszania zastrzeżeń przez strony, brak przekazania ich rzeczoznawcy majątkowemu celem ustosunkowania się do zarzutów. Znacznie mniejsza ilość rozstrzygnięć dotyczyła opłat adiacenckich z tytułu wzrostu wartości nieruchomości w związku z wybudowaniem urządzeń infrastruktury technicznej, w tym z urządzeniem drogi.

W zakresie ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz. U. nr 175, poz. 1459 ze zm.) pojawiło się zagadnienie dopuszczalności żądania przekształcenia w sytuacji, gdy po dokonaniu sprzedaży części lokali, właścicielem pozostałej części lokali nieruchomości jest ZGM Sp. z o.o. W ocenie sądów powszechnych wpis prawa własności do ksiąg wieczystych w oparciu o takie decyzje jest niedopuszczalny z uwagi na fakt braku formalnego wyodrębnienia lokali będących własnością ZGM Sp. z o.o.

                Kolejnym zagadnieniem rozpatrywanym przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku są wnioski o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej jest nieuzasadniona lub uzasadniona w innej wysokości. Wzrost wartości opłaty rocznej wynikający z załączonych operatów jest wysoki, koszt sporządzenia drugiego operatu na zlecenie strony jeszcze wyższy, stąd tak istotne jest znaczenie mediacji przed Kolegium, która w większości wypadków umożliwia zawarcie ugody. Wartym podkreślenia jest, że w 77,4% spory na tle wysokości opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego zakończono podpisaniem ugody oraz, że na orzeczenia Kolegium w tych sprawach wpłynęło tylko 10 sprzeciwów.

7.       Ochrona środowiska, ochrona przyrody oraz sprawy związane z gospodarką odpadami.

3.1. Orzekając w zakresie szeroko pojętej ochrony środowiska zastosowanie miały przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008r., Nr 25 poz. 150 ze zm.) oraz ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. N 199, poz. 1227 ze zm.). W każdym z rozpatrywanych przypadków sprawy te miały szczególnie skomplikowany charakter.

                Przedmiotem zarzutów w sprawach dotyczących określenia środowiskowych uwarunkowań realizacji inwestycji, jak zawsze, co do zasady było wadliwe ustalenie kręgu stron postępowania. Powodem szeregu wątpliwości była też w poszczególnych sprawach treść raportu o oddziaływaniu inwestycji na środowisko i prawidłowość uwzględnienia w sprawie uzgodnień właściwych organów, co do określenia warunków realizacji planowanych inwestycji. Kolegium dostrzega, że ustalenia raportu o oddziaływaniu inwestycji na środowisko wymagają szczegółowej oceny oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia, ukierunkowanej na dany rodzaj oddziaływania i potencjalnych zagrożeń. Na tej kanwie, jak w poprzednich latach częstym zarzutem do raportów i decyzji był brak uwzględnienia kumulacji szkodliwych oddziaływań inwestycji na środowisko z uwagi na podobne rodzaje działalności prowadzone na nieruchomościach sąsiednich. Dostrzegalny był nadal problem naruszenia art. 107 § 3 Kpa przez wadliwe - pobieżne - uzasadnianie tych decyzji przez organy pierwszej instancji.

                Istotną część spraw stanowiły sprzeciwy w formie decyzji dotyczące uruchomienia podlegającej zgłoszeniu instalacji, z której emisja nie wymaga pozwolenia, mogącej negatywnie oddziaływać na środowisko. Zgłoszenie dokonywane jest na podstawie art. 152 ust. 1 i 4 ww. ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska. Mimo dodania w 2010 r. w powołanej ustawie przepisu art. 152 ust. 4a określającego podstawę zgłoszenia sprzeciwu, w dalszym ciągu przepis ten nie jest dostrzegany w praktyce przy wydawaniu decyzji dotyczących sprzeciwu.

3.2. Ochrona przyrody łączy się zasadniczo z problemami orzekania na tle przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. (Dz. U. Nr 92, poz. 880 ze zm.). Sprawy z tego zakresu dotyczyły zezwoleń na usunięcie drzew oraz kar pieniężnych za usunięcie drzew bez zezwolenia. Istotnym problemem w omawianym zakresie jest w dalszym ciągu wadliwość postępowania organów pierwszej instancji, gdy chodzi o udokumentowanie stanu faktycznego na podstawie którego ma być wydana decyzja, aczkolwiek widoczna jest w tym zakresie poprawa, na którą wpływ ma również orzecznictwo Kolegium. Nadal jednak pomijane jest przez organy pierwszej instancji, że wszędzie tam, gdzie organ administracji orzeka o nałożeniu kary pieniężnej za wycinkę drzew lub krzewów (bądź spowodowanie ich zniszczenia), musi przeprowadzić postępowanie tak, aby pewny był wynik postępowania dowodowego a zgromadzony materiał dowodowy przekonywał, co do prawidłowości ustaleń faktycznych. Organy pomijają wynikający z przepisów obowiązek oględzin drzew przed rozpatrzeniem sprawy.

3.3. W zakresie spraw związanych z gospodarką odpadami zastosowanie miały przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Z 2007 r., Nr 39, poz. 251 ze zm.). W orzecznictwie Kolegium podobnie, jak w przypadku regulacji dotyczącej ochrony przyrody jednym z problemów były błędy organów pierwszej instancji, gdy chodzi o prawidłowe ustalenie stanu faktycznego sprawy oraz pomijanie praw stron (art. 10 Kpa).

8.      Sprawy z zakresu prawa wodnego

Sprawy z zakresu objętego przepisami prawa wodnego dotyczyły przede wszystkim zmiany stosunków wodnych na nieruchomości oraz przywrócenia ich do stanu pierwotnego. Podstawę przy rozpatrywaniu tych spraw stanowiła opinia biegłego powołanego przez organ I instancji. Utrzymanie decyzji w postępowaniu odwoławczym zależało w głównej mierze od weryfikacji wspomnianych opinii.

 

9.      Handel, sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych

 

                W sprawach związanych z zezwoleniami na sprzedaż napojów alkoholowych w roku 2011 odnotowano zjawiska, które rzutowały na orzecznictwo Kolegium w roku poprzednim. Przede wszystkim wystąpiła tylko 1 sprawa należąca do jednej z dwóch głównych kategorii spraw tj. zażalenia na opinie wydawane przez gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych, które wydawane są w formie postanowienia.

                Najliczniejszą grupę spraw rozpoznawanych w II instancji stanowiły odwołania od decyzji cofających zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych czy też stwierdzających ich wygaśnięcie. Decyzje, które uchylono wraz z przekazaniem sprawy do ponownego rozpatrzenia dotyczyły przede wszystkim cofnięcia zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Przyczyną tych rozstrzygnięć był brak stwierdzenia wystąpienia przesłanek do cofnięcia zezwolenia ( określonych w art. 18 ust. 10 ustawy ) bądź też wady samego postępowania (np. braku jego wszczęcia), czy też wadliwe uzasadnienie decyzji w sprawie cofnięcia zezwolenia ( art. 107 §3 Kpa).

         Pozostałe sprawy dotyczyły m. in. stwierdzenia nieważności decyzji organu pierwszej instancji, czy też zawieszenia postępowania odwoławczego.

 

10.    Prawo o ruchu drogowym, drogi publiczne, transport drogowy

Do tej grupy, jak w poprzednich latach należały sprawy związane z rejestracją pojazdów, opłatą za wydanie kart pojazdu, skierowaniem kierowcy na badania lekarskie oraz na egzamin sprawdzający kwalifikacje. Rozpatrywano sprawy na decyzje o zatrzymaniu i cofnięciu prawa jazdy.

                W grupie spraw związanych z zatrzymywaniem praw jazdy, największą grupę stanowiły sprawy związane z kierowaniem na kontrolne badania lekarskie w Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy oraz na egzamin sprawdzający i cofaniem praw jazdy.

                Sprawy z zakresu regulowanego przepisami ustawy o drogach publicznych dotyczyły w większości zezwoleń na zajęcie pasa drogowego na cele nie związane z potrzebami ruchu drogowego oraz ustalania opłat i wymierzania kar pieniężnych za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia.

I.                    Poważnych zaległości w rozpatrywaniu spraw nie stwierdzono. Problemy sprawia bardzo różny co do liczby wpływ spraw i spiętrzenie ilości odwołań i wniosków w niektórych miesiącach.

II.                  Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku w roku 2011 złożyło 12 skarg kasacyjnych na wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Żadnej z tych skarg Naczelny Sąd Administracyjny nie rozpatrzył. Z lat poprzednich rozpatrzył 2 sprawy – w obu oddalił skargę kasacyjną Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Słupsku.

III.                W Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Słupsku w roku 2011r. nie przeprowadzono żadnych kontroli.

IV.                W okresie sprawozdawczym Prezes Kolegium nie wydał postanowień sygnalizacyjnych.

V.                  Działalność pozaorzecznicza Kolegium:

W 2010r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku obradowało trzykrotnie na Zgromadzeniach Ogólnych.

Dnia 10 lutego 2011r. Zgromadzenie Ogólne Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Słupsku przyjęło informację o działalności Kolegium w 2010r. oraz powołało komisję konkursową do wyłonienia kandydatów na pozaetatowych członków Kolegium. W dniu 11 kwietnia 2011r. Zgromadzenie Ogólne dokonało wyboru kandydatów na pozaetatowych członków SKO. Na Zgromadzeniu Ogólnym, które odbyło się 21 grudnia 2011r. omówione zostały problemy działalności orzeczniczej oraz zagadnienia dotyczące bieżącej działalności Kolegium oraz wyłoniono kandydata na etatowego członka Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Słupsku.

Ważnym zagadnieniem w działalności pozaorzeczniczej Kolegium było podejmowanie działań na rzecz podnoszenia poziomu orzecznictwa administracyjnego organów I instancji oraz podnoszeniu kwalifikacji i poziomu wiedzy prawniczej przez członków i pracowników Kolegium. Osiągnięciu tych celów służył m. in. udział członków Kolegium w konferencjach organizowanych przez Krajową Reprezentację Samorządowych Kolegiów Odwoławczych oraz inne kolegia w kraju.

W dniach 13 – 15 czerwca 2011r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku było organizatorem konferencji szkoleniowej w Rowach dla 25 Kolegiów w kraju, w którym uczestniczyło 45 osób - członków etatowych, prezesów, głównych księgowych i kierowników biur. Szkolenie poświęcone było ochronie środowiska i gospodarce odpadami oraz procesom księgowania i ochronie danych osobowych. W dniu 13 czerwca odbyło się również posiedzenie Zarządu KRSKO.

VI.                W zakresie nowych zadań dla samorządowych kolegiów odwoławczych podkreślić należy konieczność dokształcania się członków etatowych w związku z częstą zmianą przepisów i rozbieżnością w ich interpretowaniu.

VII.              Wykonanie budżetu przedstawia się następująco:

- plan 1.508.764

- wykonanie 1.508.757,09 tj. 99,99%

  

Płace zostały naliczone zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2002r. w sprawie wielokrotności kwoty bazowej… ( Dz. U. Nr 109, poz. 960 ze zm. )

Problematykę zatrudnienia i kwalifikacji zawarto w p. 2 części I niniejszej informacji.