[1]  -  patrz  pkt 1.  ppkt 1.2. ,

[2] - dot. spraw, które wpłynęły do SKO w roku objętym informacją, a do których zastosowanie mają przepisy Ppsa tj. m.in. skargi, skargi kasacyjne, zażalenia i inne, wykonywane w trybie tej ustawy – patrz m.in. przyp.11;

[3] - decyzje (postanowienia) kończące postępowanie odwoławcze (zażaleniowe) prowadzone przed SKO jako organem II instancji (w tym art. 134 Kpa) oraz inne wydane w tym postępowaniu np. zawieszenie postępowania – art. 97 § 1 i 98 Kpa lub art. 201 § 1 i art. 204 § 1 Op ;

[4] - decyzje (postanowienia) kończące postępowanie prowadzone po wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy wydane przez SKO w trybie art. 127 § 3 Kpa oraz decyzje (postanowienia) kończące postępowanie odwoławcze (zażaleniowe) prowadzone przed SKO jako organem II instancji w trybie art. 221 Op ;

[5] - decyzje (postanowienia) wydane przez SKO jako organ I instancji np. w postępowaniu dot. stwierdzenia nieważności (art. 156 § 1 Kpa oraz art. 247 § 3 Op) lub wznowienia postępowania (art. 145 § 1 Kpa oraz art. 240 § 1 Op), postanowienia wydane w trybie art. 65 § 1, art. 66 § 1 i 3 Kpa, art. 169 § 4 Op  oraz inne wydane w tych postępowaniach np. zawieszenie postępowania – art. 97 § 1 i 98 Kpa lub art. 201 § 1 i art. 204 § 1 Op ;

[6]  - np. postanowienia dot. sporów kompetencyjnych (art. 22 § 1 pkt 1 Kpa), wyznaczenia organu wskutek wyłączenia (art.25-27 Kpa oraz art.130 i 132 Op), dopuszczenia organizacji społecznej do udziału w postępowaniu (art.31§ 2 Kpa), odmowy przywrócenia terminu (art. 59 § 1 i 2 Kpa), odmowy udostępnienia akt ( art. 74 § 2 Kpa oraz art. 179 § 2 Op), wniosku o wyjaśnienie, uzupełnienie oraz sprostowanie (art.113 Kpa oraz art.213 i 215 Op), wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji (art.224 § 3 pkt 2 Op), opłat i kosztów postępowania (dział IX Kpa);

[7]  -  dot. również postanowień zgodnie z art. 144 Kpa oraz art. 239 Op

[8]  -  dot. również postanowień zgodnie z art. 126 Kpa oraz art. 219 Op

[9] -  dot. spraw, które nie zostały załatwione przez SKO w roku objętym informacją ;

[10]  - liczba skarg skierowanych do sądu w stosunku do ogólnej liczby podjętych przez kolegium w roku objętym informacją rozstrzygnięć podlegających zaskarżeniu;

[11]  - obejmuje inne sprawy prowadzone przez Kolegium w trybie przepisów Ppsa np. wezwanie do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3), wniosek o sprostowanie omyłki pisarskiej (art. 156), wniosek o uzupełnienie wyroku (art. 157), wystąpienie o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego (art. 15 § 1 pkt 4 w zw. z art. 4), wniosek o zawieszenie postępowania przed sądem i o podjęcie zawieszonego postępowania (art. 123-131) czy wznowienie postępowania (art. 270) itd. ;

 

 

 

 

 

------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

 

 

INFORMACJE DODATKOWE I WNIOSKI

I.         Wybrane problemy z orzecznictwa Kolegium.

1.    Podatki i opłaty lokalne

W sprawach podatkowych w roku 2010 odnotowano w orzecznictwie przede wszystkim problemy natury proceduralnej, choć dosyć licznie występowały także problemy z interpretacją przepisów materialnego prawa podatkowego.

            Najliczniejszą grupę uchylanych decyzji stanowiły sprawy udzielania ulg w zapłacie zobowiązań podatkowych (w szczególności umarzania zaległości podatkowych). Chodzi głównie o sposób rozumienia niedookreślonych pojęć zawartych w art. 67a Ordynacji podatkowej „ważny interes podatnika” oraz „interes publiczny”. Daje się zauważyć praktyka niedostatecznego wyjaśnienia okoliczności świadczących (zdaniem organów I instancji) o braku istnienia wymienionych wyżej przesłanek. Pod tym względem wiele decyzji podatkowych cechowały poważne braki w uzasadnieniu faktycznym i prawnym. W omawianych sprawach organy podatkowe I instancji bardzo często w sposób niewystarczający określały sytuację majątkową podatnika, która, ich zdaniem, pozwala na wywiązanie się z zobowiązań bez konieczności zastosowania instytucji umorzenia. Często też organy podatkowe w ogóle nie odnosiły się do kwoty zaległości podatkowej i odsetek za zwłokę.

            Braki uzasadnienia faktycznego i prawnego dostrzegalne były również w decyzjach ustalających zobowiązania w podatku od nieruchomości wydawanych w oparciu o stan faktyczny odmienny od tego, który był podstawą wymiaru podatku w roku poprzednim. W ostatnich latach dokonywane są zmiany (aktualizacja) ewidencji gruntów. Zmiany te najczęściej odbywają się z pominięciem procedury administracyjnej, a podatnicy dowiadują się o zmianach dopiero z decyzji ustalających zobowiązanie w podatku od nieruchomości (w miejsce dotychczas ustalanego np. podatku rolnego). Użycie standardowego „wzorca” decyzji podatkowej z programu komputerowego (pozbawionego uzasadnienia faktycznego) przez organy podatkowe powodowało, że podatnicy składali odwołania od decyzji ustalających zobowiązanie w kwotach o kilkaset procent wyższych niż te ustalane w latach poprzednich, nie rozumiejąc powodów tak znaczącej „podwyżki” podatku.

            Zarówno w sprawach stosowania ulg w zapłacie zobowiązań podatkowych, jak i sprawach wymiaru zobowiązań (gdy stan faktyczny uległ zmianie w porównaniu do roku poprzedniego) zdarzało się, że organy podatkowe nie stosowały dyspozycji z art. 165 i 200 Ordynacji podatkowej. Postępowania podatkowe wszczynane były z urzędu, lecz z pominięciem wydania stosownego postanowienia, a podatnicy nie byli zawiadamiani o możliwości wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego.

            Jeśli chodzi o wymiar zobowiązań obciążających przedmioty stanowiące współwłasność kilku osób, powodem uchylania decyzji organów I instancji bywało pomijanie niektórych współwłaścicieli (podatników) i kierowanie decyzji tylko do niektórych z nich. W braku informacji nt. śmierci podatnika organom podatkowym zdarzało się też kierować decyzje podatkowe do osób zmarłych.

            Należy zwrócić również uwagę na częste błędne zastosowania instytucji nadzwyczajnego wzruszenia decyzji ostatecznej głównie poprzez zmianę decyzji ostatecznej i wznowienie postępowania podatkowego. Zdarzało się, że w przypadku zmiany okoliczności faktycznych mających miejsce po doręczeniu decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe, organ podatkowy wznawiał postępowanie zamiast zastosować tryb uregulowany w art. 254 Ordynacji podatkowej. Częściej zdarzały się jednak przypadki odwrotne, kiedy organ zmieniał decyzję ostateczną (art. 254), gdy wychodziły na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji nieznane organowi, który wydał decyzję.

            Na uwagę zasługują także zagadnienia opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Najczęstsze spory interpretacyjne dotyczyły:

·        sposobu rozumienia pojęcia „względy techniczne uniemożliwiające wykorzystanie przedmiotu opodatkowania do prowadzenia działalności gospodarczej” (art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych),

·        opodatkowania pomieszczeń przynależnych i lokali użytkowych znajdujących się w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych.

 

2.    Działalność gospodarcza

Rozpatrywane przez Kolegium Odwoławcze sprawy z zakresu działalności gospodarczej dotyczyły daty wykreślenia wpisów w ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez gminy. Przyczyną odwołań było nieuwzględnienie daty zakończenia działalności gospodarczej wskazanej przez przedsiębiorcę we wniosku w sytuacji, gdy wniosek o wykreślenie wpisu złożony został po upływie dwutygodniowego terminu na zgłaszanie zmian przewidzianego w ustawie - Prawo działalności gospodarczej. W kilku przypadkach przyczyną zaskarżenia decyzji o wykreśleniu wpisów w ewidencji były błędy organów prowadzących ewidencję ( np. błędna treść wpisu, brak decyzji o wykreśleniu mimo zgłoszenia przedsiębiorcy, dokonywanie wpisu dot. tej samej działalności w ewidencjach prowadzonych przez różne ze względu na właściwość miejscową organy gmin z naruszeniem właściwości miejscowej określonej w ustawie).

 

3.    Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne:

Mimo korzystnych zmian w stosowaniu przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w dalszym ciągu mamy do czynienia z wadliwością decyzji organów pierwszoinstancyjnych spowodowaną niewłaściwą wykładnią art. 61 ust. 1 pkt 1 tej ustawy. W szczególności chodzi o niezgodne wyznaczanie obszaru analizowanego z wymogami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 26 sierpnia 2003r. w sprawie sposobu ustalania wymogów dotyczących nowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku planu miejscowego.

            Niejednokrotnie sporządzone tzw. analizy urbanistyczne naruszały wymagania ładu przestrzennego, walory architektoniczne i krajobrazowe danego terenu.

            Zagadnieniami budzącymi różnorodne wątpliwości interpretacyjne były między innymi: istota działki sąsiedniej, zakres tzw. dobrego sąsiedztwa czy ochrona interesu osób trzecich na etapie ustalania warunków zabudowy. Nie bez znaczenia na podejmowane rozstrzygnięcia przez organy I instancji miały sporne interesy prawne stron uczestniczących w postępowaniu oraz różnorodność projektowanych przedsięwzięć inwestycyjnych. Skutkowało to stosunkowo wysokim wskaźnikiem uwzględnianych odwołań i zażaleń od orzeczeń tych organów.

Kolejnym znamiennym problemem był fakt, że organy gmin, działając głównie i wyłącznie pod presją protestów i braku akceptacji lokalnej społeczności, co stało się powszechne – odmawiały ustalenia lokalizacji stacji bazowych telefonii cyfrowej a także turbin wiatrowych,  zapominając o art. 56 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w myśl którego  tylko sprzeczność inwestycji z przepisami odrębnymi może być podstawą odmowy.

            Naciski opinii publicznej spowodowały także, że praktycznie nie funkcjonuje ustawa o wspieraniu rodzaju usług i sieci telekomunikacyjnej (tzw. megaustawa), która miała ułatwić rozwój między innymi telefonii komórkowej. Ustawa ta przewiduje, że wszystkie gminy, które stosują zakazy stawiania stacji bazowych telefonii komórkowych na swoim terenie mają obowiązek je zweryfikować i umożliwić budowę. Sprawy te normują art. 46 i 75 w/w ustawy (podstawa prawna – ustawa z 7 maja 2010r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych – Dz. U.  Nr 106, poz. 675).

            Nie występują aktualnie problemy orzecznictwa związane z tzw. rentą planistyczną, ponieważ orzecznictwo sądowe jednoznacznie ustaliło kierunek postępowania w tym zakresie. Opłat jednorazowych nie można naliczać w oparciu o decyzję  ustalającą warunki zabudowy a także na podstawie uchwał rad gminnych ustalających wskaźniki procentowe wysokości opłat w powiązaniu ze wzrostem wartości nieruchomości.

            Jedyną podstawę ustalenia takiej opłaty i jej wysokości stanowić muszą uchwały rad gmin  dotyczące wprowadzenia nowego planu miejscowego lub jego zmiany.   

Oceniając skutki wprowadzonej w 2003r. ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym na terenie na którym  Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku wykonuje swoją właściwość rzeczową należy uznać, że nasycenie planami miejscowymi jest niedostateczne. Ma to niewątpliwy wpływ na opóźnienie procesu budowlanego.

            Reasumując, Kolegium wyraża pogląd, iż jakkolwiek przepisy art. 61 ust. 1 ustawy mają na celu zagwarantowanie ładu przestrzennego, nie oznacza to jednak w przypadku braku planu miejscowego, aby dbałość o ład przestrzenny była realizowana przez restrykcyjne rozumienie przepisów tej ustawy, prowadzące np. do odmowy ustalenia warunków zabudowy i ograniczenia prawa własności, gdy chodzi o planowany sposób zagospodarowania nieruchomości. Celem ustawy nie jest blokowanie procesu inwestycyjnego, lecz jego harmonijny rozwój. Pamiętać bowiem należy, że wykładnia przepisów art. 61 ustawy, a w szczególności jego ust. 1 nie może powodować, że sytuacja prawna inwestorów na terenach pozbawionych planów miejscowych byłaby mniej korzystna, niż sytuacja inwestorów na terenach, które takie plany posiadają, gdyż byłoby to sprzeczne z ratio legis tej ustawy i zasadami wyrażonymi w Konstytucji RP.       

 

4.    Pomoc społeczna, świadczenia rodzinne i zaliczka alimentacyjna, oświata (stypendia, pomoc materialna itd. ) dodatki mieszkaniowe, sprawy socjalne.

 

Stosowanie przepisów zawartych w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy spo­łecznej ( jedn. tekst Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.) nie powoduje większych trudności inter­pretacyjnych. Ustawa ta nie podlegała ostatnio znacznym nowelizacjom, w związku z czym w zakresie tym obowiązuje ugruntowane już orzecznictwo sądowo – administracyjne.

            W roku  2010 ilość rozpatrywanych spraw przez Kolegium w zakresie pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego wzrosła w porównaniu do roku 2009  i wyniosła 1126 ( rok ubiegły 711).

Kwestionowana była przede wszystkim wysokość przyznawanych zasiłków celowych, zasiłków okresowych, zasiłków stałych. Ponadto szereg decyzji wydawanych przez organy I instancji naruszały przepis art. 107 § 3 k.p.a. dot. wadliwego konstruowania  uzasadnienia prawnego i faktycznego decyzji, bowiem zawierały one jedynie lakoniczne stwierdzenia braku środków finansowych poszczególnych ośrodków na przyznanie pomocy finansowej.

            W wielu przypadkach ośrodki pomocy społecznej wydając decyzję o przyznaniu pomocy ( art. 39 ustawy) nie uwzględniały wyszczególnionych przez podopiecznych zgłaszanych żądań rozstrzygając sprawy zbyt ogólnikowo poprzez „przyznanie pomocy finansowej na potrzeby strony”.  Dotyczyło to zwłaszcza tych sytuacji, gdy odwołujący się od decyzji organu I instancji żądał dofinansowania opłat utrzymania mieszkania, zakupu leków, zakupu opału, żywności, odzieży itp.

            Z kolei niemalże wszystkie ośrodki w przypadkach przyznawania zasiłków okresowych (art. 38 ustawy) udzielały wsparcia w tym zakresie w minimalnej wysokości tj. 50% różnicy między kryterium dochodowym a dochodem rodziny.

Rozpatrując odwołania w powyższych sprawach Kolegium ani razu nie spotkało się z sytuacją gdzie rada gminy w drodze uchwały podwyższyłaby wysokość minimalnej kwoty zasiłku okresowego.

             Spora liczba spraw dotyczyła weryfikacji ostatecznych decyzji administracyj­nych, przyznających świadczenia z pomocy społecznej. Podkreślenia wymaga znacznie mniejsza w porównaniu do lat wcześniejszych liczba błędów popełnianych przez organy pierwszej in­stancji w takich sprawach, niemniej nie w każdym przypadku organy pierwszej instancji ra­dziły sobie z orzecznictwem w tym zakresie. Nadal w przypadkach, w których nie jest moż­liwe wydanie decyzji zmieniającej lub uchylającej wcześniejsze rozstrzygnięcie z mocą wsteczną, bo nie zezwala na to art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej (ze względu na konstytutywny charakter przewidzianych w nim rozstrzygnięć), organy pomocy społecznej usiłowały weryfikacji tej dokonywać na podstawie art. 155 k.p.a. „Zapominały” przy tym o warunku, jakim jest zgoda strony na zmianę lub uchylenie ostatecznej decyzji administracyj­nej na tej podstawie.

            Orzekanie w zakresie pomocy społecznej często odbywa się na zasadzie uznania administracyjnego. W tym kontekście nadal daje się zauważyć, że organy pomocy społecznej w sposób niewystarczający uzasadniają swoje decyzje dotyczące przyznania świadczenia. Szczególnie kłopoty sprawiało organom orzekającym w sprawach odmowy udzielenia spe­cjalnego zasiłku celowego wykazanie, że nie zaistniały okoliczności, o jakich mowa w art. 41 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej, tj. „szczególnie uzasadniony przypadek”, który pozwala na przyznanie pomocy osobie niespełniającej kryterium dochodowego. Przy tym zdarzało się, że obserwacje poczynione przez pracownika socjalnego, który stwierdził, że nie ma podstaw do przyznania tego specjalnego świadczenia, nie znajdowały odzwierciedlenia ani w materiale dowodowym sprawy, ani w uzasadnieniu decyzji.

            W wielu przypadkach podjęcie rozstrzygnięć niezadawalających strony spowodowane było ograniczonymi środkami finansowymi jakimi dysponują organy I instancji i stale rosnącą liczbą osób wymagających  takiej pomocy.  Orzekanie na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadcze­niach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.) nie jest łatwe. Niektóre z tych przepisów są nieprecyzyjne i budzą wiele wątpliwości interpretacyjnych. Ustawa ta była wielokrotnie nowelizowana (ostatnia zmiana tej ustawy weszła w życie z dniem 1 stycznia 2010 r.). Konstytucyjność wielu jej przepisów kwestionował Trybunał Konstytucyjny.

            Duża liczba spraw napływających do Kolegium dotyczyła przyznania bądź odmowy przyznania świadczeń rodzinnych: zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, świadczeń pielę­gnacyjnych, zasiłków pielęgnacyjnych. Jak w latach wcześniejszych pojawiały się problemy związane z ustalaniem dochodu utraconego i dochodu uzyskanego (art. 5 ust. 4 i ust. 4a ustawy). Trudności w orzekaniu sprawiał m.in. przepis art. 10 ust. 5 pkt 3 ustawy, znoweli­zowany z dniem 1 stycznia 2009 r. (ustawą z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy i innych ustaw, Dz. U. Nr 237, poz. 1654). Przepis ten stanowi, że dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego nie przysługuje osobie, która podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, która uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego. Problemem było ustalenie, czy danego rodzaju praca wyklucza oso­bistą opiekę nad dzieckiem.

            Wątpliwości pojawiały się przy ustalaniu uprawnień do świadczeń rodzinnych dla osoby uczącej się, która przez ustawodawcę została określona jako osoba pełnoletnia, ucząca się i niepozostająca na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z usta­leniem, wyrokiem sądowym lub ugodą sądową, prawa do alimentów z ich strony. Zdaniem Kolegium, w przypadku, gdy do ustalenia alimentów nie doszło, gdyż powództwo zostało oddalone z powodu trudnej sytuacji materialnej osoby zobowiązanej do alimentacji, i pełno­letnia osoba ucząca się nie uzyskuje należnego wsparcia od swego rodzica, osoba taka nie powinna być pozbawiana prawa do świadczeń rodzinnych pomimo tego, że nie został speł­niony warunek dotyczący zasądzenia alimentów. Kwestia ta nie została dostrzeżona przez ustawodawcę.

            W dalszym ciągu kontrowersje budzą sprawy dotyczące przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu konieczności sprawowania opieki nad innym niż dziecko niepełnosprawnym członkiem rodziny.

            Wprawdzie Trybunał Konstytucyjny rozszerzył krąg podmiotów uprawnionych do świadczenia i doprowadził  do nowelizacji  art. 17 ust.1 ustawy o świadczeniach rodzinnych , natomiast nie uwzględnił art. 17 ust. 5 pkt 2a.

Organy pierwszej instancji, odmawiając przyznania świadczenia pielęgnacyjnego na wniosek osoby sprawującej opiekę nad ciężko chorym małżonkiem wskazały, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeń­skim. Jako podstawę prawną wskazano art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a) ustawy o świadczeniach rodzinnych.

            Stosownie do art. 17 ust. 1 ustawy, w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 17 października 2008 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 223, poz. 1456), świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny, a także opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli nie podejmuje lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawo­wania opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności z odpo­wiednimi wskazaniami a także osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu nie­pełnosprawności. W wyniku powołanej nowelizacji art. 17 ustawy o świadczeniach rodzin­nych, nie istnieją przeszkody do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego także osobie, która sprawuje opiekę nad innym niż jej dziecko członkiem rodziny, jeżeli wobec tej osoby obciąża ją obowiązek alimentacyjny. Taka treść przepisów zawartych w art. 17 powołanej ustawy jest zresztą konsekwencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który poprzednią treść tej regula­cji uznał za niezgodną z Konstytucją RP. Kolegium zwróciło uwagę, że zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przez rodzeństwem (art. 129 K.r.o.). Z kolei art. 23 tego Kodeksu stanowi, że mał­żonkowie mają równe prawa w małżeństwie. Są obowiązani do wspólnego pożycia i wzajem­nej pomocy oraz do współdziałania dla dobra rodziny. Skoro małżonkowie są zobo­wiązani do wzajemnej pomocy, mieszczą się w rozumieniu Kodeksu w grupie osób zobowią­zanych do alimentacji. Wobec powyższego, przy ocenie prawa do świadczenia pielęgnacyj­nego należy kierować się treścią i zakresem obowiązku alimentacyjnego, o jakim mowa w art. 128 i art. 129 K.r.o., a w stosunku do małżonków – treścią art. 23 tego Kodeksu. Możliwość przyznania świadczenia pielęgnacyjnego osobie rezygnującej z zatrudnienia w celu opieki nad niepełno­sprawnym członkiem rodziny, nie powinna zależeć od relacji rodzic – dziecko, lecz od pod­stawowego prawnego obowiązku wypełniającego tę relację, czyli alimentacji. Takie ustalenie normatywnej treści art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych, uwzględniające re­zultaty wy­kładni funkcjonalnej, jest zgodne z konstytucyjną zasadą równości i urzeczywist­nienia przez państwo prawa sprawiedliwości społecznej oraz konstytucyjnym nakazem szcze­gólnej po­mocy władz publicznych rodzinom w trudnej sytuacji materialnej i społecznej (wy­rok WSA we we Wrocławiu z dnia 29 stycznia 2008 r., SA/Wr 657/07). Przepis art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a) ustawy o świad­czeniach rodzinnych stanowiący, że świadczenie to nie przysługuje, jeżeli osoba wy­magająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, nie może mieć zastosowania w sytuacji obowiązku opieki małżonków wobec siebie, gdyż pozostawałoby to w sprzeczności z art. 17 ust. 1 tej ustawy. Prze­pis ten dotyczy bowiem innych osób wymagających opieki niż małżonków, na przykład dzieci pozostających w związku małżeńskim. Oznacza to, że na własne dziecko po­zostające w związku małżeńskim nie można uzyskać prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, ale nie ma przeszkód, aby małżonek niepełnosprawnego dziecka świadczenie takie otrzymał, jeśli spełni inne przesłanki określone przez ustawodawcę.

            Szereg odwołań dotyczyło spraw związanych z przyznawaniem stypendiów socjalnych w oparciu o art. 90d ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991r.o systemie oświaty ( Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)  Kwestią sporną była w przeważającej większości wysokość przyznawanych stypendiów.

            Niewątpliwie, stypendium szkolne jest formą pomocy materialnej udzielanej w celu zmniejszenia różnic w dostępie do edukacji, umożliwienia pokonywania barier dostępu do edukacji wynikających z trudnej sytuacji materialnej ucznia, a także wspieranie edukacji uczniów zdolnych.

            Jednakże przyznanie świadczenia w formie stypendium szkolnego uzależnione jest od wystąpienia dwóch przesłanek, a mianowicie wystąpienia jednej z okoliczności związanych z sytuacją rodzinną i osobistą ucznia ( art. 90 ust. 1 ustawy) oraz spełnienia przesłanki wystąpienia trudnej sytuacji materialnej wynikającej z niskich dochodów na osobę w rodzinie.

            Duży odsetek spraw rozpatrywanych przez Kolegium w roku sprawozdawczym to sprawy, do których miały zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w myśl przepisu art. 23a ust. 2 i 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych ( t.j. z 2006r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.).

            Podejmowanie legalnego zatrudnienia w krajach Unii Europejskiej przez członka rodziny przebywającej w Polsce powodowało konieczność stosowania przepisów wynikających z ustawy o świadczeniach rodzinnych ( art. 21 ust. 1 pkt. 2), natomiast wydawanie decyzji  przyznających świadczenia rodzinne przez organ I  instancji po zaistnieniu elementu koordynacji skutkowało stwierdzeniem nieważności decyzji jako wydanych z naruszeniem przepisu art. 156 § 1 pkt. 1 k.p.a. ( wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości).

            W zakresie realizacji przepisów ustawy z dnia 7 września 2007r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów ( Dz. U. z  2009r.  Nr 1, poz. 7 ze zm.) – najwięcej  problemów stwarzają wydane przez organy I instancji decyzje dotyczące zobowiązywania dłużników alimentacyjnych do zwrotu organowi właściwemu wierzyciela należności tytułem wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego osobom uprawnionym. W wielu przypadkach dłużnikami są osoby bezrobotne, bez żądnego dochodu, często osadzane w zakładach karnych z wieloletnimi wyrokami, które wnioskują o umorzenie przypisanych do zwrotu należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

            Ponadto ze względu na stosunkowo krótki okres obowiązywania ustawy, nie można jej na obecnym etapie ocenić w oparciu o wyroki sądów administracyjnych. Te są incydentalne i nie poruszają problemów istotnych z punktu widzenia stosowania prawa. Kolegium musiało więc samodzielnie kształtować swoją praktykę orzeczniczą.

 

5.    Dodatki mieszkaniowe.

           

Sprawy  z zakresu dodatków  mieszkaniowych reguluje ustawa z dnia 21 czerwca 2001r. o dodatkach mieszkaniowych ( Dz. U. Nr 71, poz. 734 ze zm.) oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2001r. w sprawie dodatków mieszkaniowych (Dz. U. Nr 156, poz. 1817, z późn. zm.).

            W roku sprawozdawczym ilość rozpatrywanych spraw utrzymało się na tym samym poziomie co w roku ubiegłym.

            Uchybienia w podjętych rozstrzygnięciach organów I instancji miały swoją przyczynę w zbyt  powierzchownym prowadzeniu postępowania dowodowego przy braku należytej staranności w wyjaśnianiu i udokumentowaniu wszystkich istotnych okoliczności faktycznych sprawy. Powodem uchylenia zaskarżonych decyzji była w dalszym ciągu dowolna, nieusprawiedliwiona nadinterpretacja przepisów ustawy o dodatkach mieszkaniowych, a w szczególności art. 7 ust. 3 ustawy w przypadku ustalenia rażącej dysproporcji pomiędzy wykazanymi w deklaracji niskim dochodami, a faktycznym stanem majątkowym osób ubiegających się o dodatki mieszkaniowe.

            Brak definicji pojęcia „rażącej dysproporcji”,  chociażby tak jak ma to miejsce w art. 12 ustawy o pomocy społecznej, sprawia, że decyzje organów pierwszej instancji, wydana na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy, były przez Kolegium uchylane i przekazywane do ponownego rozpatrzenia. Sporządzane na tę okoliczność wywiady środowiskowe były zbyt lakoniczne i nie wiele wnoszą do sprawy ze względu na  swą ogólnikowość.

            Nadal, pomimo precyzyjnego określenia w ustawie pojęcia gospodarstwa domowego i bogatego orzecznictwa w tym zakresie, szereg wątpliwości dotyczy zaliczenia, jako członka gospodarstwa domowego osoby czasowo nieprzebywającej w miejscu zamiesz­kania. Podobnie jak w latach ubiegłych częstym zarzutem formułowanym w orzeczeniach Kolegium było dokonywanie przez organy pierwszej instancji oceny zagadnień cywilnopraw­nych (przykładowo:  ocena ważności umów), a także nieprawidłowe obliczanie wydatków ponoszonych przez wnioskodawcę na utrzymanie lokalu mieszkalnego oraz nieprzeliczanie wydatków w przypadku, gdy lokal mieszkalny nie wchodzi w skład mieszkaniowego zasobu gminy.

            Nieprecyzyjne przepisy ustawy powodują, że Kolegium działając na podstawie obowiązujących przepisów prawa i stojąc na straży praworządności musiało chronić obywateli przed nadmiernym rygoryzmem organów I instancji w szczególności, gdy przepisy pozostawiają sposób załatwienia sprawy ich uznaniu.

 

6.    Gospodarka nieruchomościami

Najliczniejszą grupę spraw rozstrzyganych przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku w trybie ustawy z 21 sierpnia 1997r, o gospodarce nieruchomościami ( Dz. U. z 2004r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm. ) stanowiły odwołania od decyzji ustalających opłaty adiacenckie z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, w związku z ich podziałem. Rozstrzyganie tych spraw i innych, w których podstawowym dowodem jest operat szacunkowy jest szczególnie utrudnione z powodu istotnych rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych, odnoszących się do zakresu obowiązku oceny załączonych operatów.

            Część orzeczeń uznaje, iż organ prowadzący postępowanie nie może wkraczać w merytoryczną zasadność opinii rzeczoznawcy majątkowego, który dysponuje wiadomościami specjalnymi. Pojawiają się natomiast coraz częściej orzeczenia, w których sądy bardzo szczegółowo analizują treść załączonych do akt operatów, podważając ewidentnie merytoryczne ich ustalenia.

            W orzecznictwie organów pierwszej instancji podstawowym uchybieniem w wyżej wskazanym zakresie jest brak w uzasadnieniu wydanej decyzji formalnej oceny operatu, a także w wypadku zgłaszania zastrzeżeń przez strony, brak przekazania ich rzeczoznawcy majątkowemu celem ustosunkowania się do zarzutów. Znacznie mniejsza ilość rozstrzygnięć dotyczyła opłat adiacenckich z tytułu wzrostu wartości nieruchomości w związku z wybudowaniem urządzeń infrastruktury technicznej, w tym z urządzeniem drogi. Po raz pierwszy w tej dziedzinie pojawiło się zagadnienie możliwości wymierzenia opłaty, o której mowa w art. 145 ustawy o gospodarce nieruchomościami w wypadku, gdy nieruchomość posiada legalny dostęp do dwóch dróg.

            W zakresie ustawy z 29 lipca 2005r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości ( Dz. U. nr 175 poz. 1459 z późn. zm.) pojawiło się zagadnienie dopuszczalności żądania przekształcenia w sytuacji, gdy po dokonaniu sprzedaży części lokali, właścicielem pozostałej części nieruchomości jest ZGM Sp. z o.o. W ocenie sądów powszechnych wpis prawa własności do ksiąg wieczystych w oparciu o takie decyzje jest niedopuszczalny z uwagi na fakt braku formalnego wyodrębnienia lokali będących własnością ZGM Sp. z o.o. Ogólnie wpływ spraw z zakresu gospodarki nieruchomościami niemal 3-krotnie przewyższył analogiczny wpływ w 2009r.

            W związku z tym, iż rok 2010 był rokiem wyborów samorządowych, bardzo istotnie zmniejszył się wpływ wniosków o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej jest nieuzasadniona lub uzasadniona w innej wysokości. Wzrost wartości opłaty rocznej wynikający z załączonych operatów jest wysoki, koszt sporządzenia drugiego operatu na zlecenie trony jeszcze wyższy, stąd tak istotne jest znaczenie mediacji przed Kolegium, która w większości wypadków umożliwia zawarcie ugody.                                                                                                                                                        

 

7.    Ochrona środowiska, ochrona przyrody oraz sprawy związane z gospodarką odpadami.

1. Orzekając w zakresie szeroko pojętej ochrony środowiska zastosowanie miały przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008r., Nr 25 poz. 150 ze zm.). W sprawach tych stwierdzono uchybienia podobne do występujących w latach poprzednich. Kolegium rozstrzygało w sprawach odwoławczych oraz o stwierdzenie nieważności decyzji o środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację poszczególnych przedsięwzięć. Szersze przy tym zastosowanie w zakresie na nowo uregulowanej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia znalazła ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. N 199, poz. 1227 ze zm.). W każdym z przypadków sprawy te miały szczególnie skomplikowany charakter.

            Przedmiotem zarzutów w powyższych sprawach, co do zasady było wadliwe ustalenie kręgu stron postępowania. We wskazanym zakresie obserwowane jest często wręcz bezkrytyczne przyjmowanie przez organy pierwszej instancji ustale­ń wnioskodawców, co do kręgu stron postępowania. Powodem szeregu wątpliwości była też w poszczególnych sprawach treść raportu o oddziaływaniu inwestycji na środowisko i prawidłowość uwzględnienia w decyzjach uzgodnień właściwych organów, co do określenia warunków realizacji planowanych inwestycji. Kolegium dostrzega, że ustalenia raportu o oddziaływaniu inwestycji na środowisko wymagają szczegółowej oceny oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia, ukierunkowanej na dany rodzaj oddziaływania i potencjalnych zagrożeń. Na tej kanwie częstym zarzutem do raportów i decyzji był brak uwzględnienia kumulacji szkodliwych oddziaływań inwestycji na środowisko z uwagi na podobne rodzaje działalności prowadzone na nieruchomościach sąsiednich. Dostrzegalny był nadal problem naruszenia art. 107 § 3 k.p.a. przez wadliwe - pobieżne - uzasadnianie tych decyzji przez organy pierwszej instancji.

            Nadto wciąż zdarzają się przypadki przekroczenia przez organy pierwszej instancji terminu do sprzeciwu w formie decyzji. Przywołać wypada art. 152 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska ( j.t. Dz. U. Z 2008 r., Nr 25, poz. 150 ze zm.), zgodnie z którym instalacja, z której emisja nie wymaga zezwolenia, mogąca negatywnie oddziaływać na środowisko, podlega zgłoszeniu organowi ochrony środowiska. Zgodnie z art. 152 ust. 4 tej ustawy do rozpoczęcia eksploatacji instalacji można przystąpić, jeżeli organ właściwy do przyjęcia zgłoszenia w terminie 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji. Przy okazji wskazania powyższego problemu odnotować wypada zmianę obowiązującą od 20 lipca 2010 r. przepisu art. 152 ww. ustawy polegającą na dodaniu ust. 4a w brzmieniu „sprzeciw, o którym mowa w ust. 4, jest wnoszony, jeżeli: 1) eksploatacja instalacji objętej zgłoszeniem powodowałaby przekroczenie standardów emisyjnych lub standardów jakości środowiska; 2) instalacja nie spełnia wymagań ochrony środowiska, o których mowa w art. 76 ust. 2 pkt 1 i 2.”

            Przywołana zmiana stanowi odpowiedź na słuszne zarzuty formułowane w literaturze i orzecznictwie, w kwestii braku sprecyzowania przesłanek, które mogą być podstawą sprzeciwu organu.

 

2. Ochrona przyrody łączy się zasadniczo z problemami orzekania na tle przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. (Dz. U. Nr 92, poz. 880 ze zm.). Sprawy z tego zakresu dotyczyły zezwoleń na usunięcie drzew oraz kar pieniężnych za usunięcie drzew bez zezwolenia. Istotnym problemem w omawianym zakresie jest w dalszym ciągu wadliwość postępowania organów pierwszej instancji, gdy chodzi o udokumentowanie stanu faktycznego na podstawie, którego ma być wydana decyzja. Częsty brak zapewnienia minimum standardów przewidzianych w Kodeksie postępowania administracyjnego, gdy chodzi o postępowanie dowodowe i gwarancje proceduralne stron (art. 10 Kpa), ma istotne znaczenie przy podejmowaniu kasacyjnych decyzji przez Kolegium. Pomijane jest przez organy pierwszej instancji, że wszędzie tam, gdzie organ administracji orzeka o nałożeniu kary pieniężnej za wycinkę drzew lub krzewów (bądź spowodowanie ich zniszczenia), musi przeprowadzić postępowanie tak, aby pewny był wynik postępowania dowodowego a zgromadzony materiał dowodowy przekonywał, co do prawidłowości ustaleń faktycznych.

            Powyższe jest objawem tego, że organy ignorują obowiązek zebrania w sposób wyczerpujący materiału dowodowego i omówienia wyniku postępowania wyjaśniającego, co z reguły zmusza Kolegium do wydania decyzji kasacyjnej.

 

3. W zakresie spraw związanych z gospodarką odpadami zastosowanie miały przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Z 2007 r., Nr 39, poz. 251 ze zm.). W orzecznictwie Kolegium podobnie, jak w przypadku regulacji dotyczącej ochrony przyrody jednym z problemów były błędy organów pierwszej instancji, gdy chodzi o prawidłowe ustalenie stanu faktycznego sprawy oraz pomijanie praw stron (art. 10 Kpa).

            Ciekawym zagadnieniem na gruncie przywołanej ustawy było wydanie decyzji dotyczącej odmowy zezwolenia na odzysk odpadów, częściowo poza instalacjami, na terenie żwirowni, a polegającego na rekultywacji jej terenu przez wypełnienie powstałych wyrobisk (głównie płuczkami i odpadami wiertniczymi). Wątpliwości budziła prawidłowość oceny przez organ pierwszej instancji braku spełnienia wymogów związanych z dopuszczalnością odzysku odpadów metodą R14, w tym do rekultywacji terenu wyrobiska przez wypełnianie niekorzystnie przekształconej powierzchni.           Problemem okazała się na gruncie przepisów rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 21 marca 2006 r. w sprawie odzysku i unieszkodliwiania odpadów poza instalacjami i urządzeniami (Dz. U. Nr 49, poz. 356) dopuszczalność określenia rodzaju instalacji i odpadów mogących służyć do rekultywacji, wobec braku określenia zasad rekultywacji terenu w planie miejscowym, bądź decyzji rekultywacyjnej.

 

8.    Sprawy z zakresu prawa wodnego

Sprawy z zakresu objętego przepisami prawa wodnego dotyczyły zmiany stosunków wodnych na nieruchomości oraz przywrócenia ich do stanu pierwotnego. Sprawy te występowały w niewielkiej ilości, a przy ich rozpatrywaniu posiłkowano się opinią biegłego powołanego przez organ I instancji. Jeśli rozstrzygnięcie organu I instancji następowało bez szczegółowej analizy dokonywanej przez  rzeczoznawcę, sprawy przekazywane były do ponownego rozpoznania.

 

9.    Handel, sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych

 

W sprawach związanych z zezwoleniami na sprzedaż napojów alkoholowych w roku 2010 odnotowano zjawiska, które rzutowały na orzecznictwo Kolegium w roku poprzednim. Przede wszystkim wystąpiła tylko 1 sprawa należąca do jednej z dwóch głównych kategorii spraw tj. zażalenia na opinie wydawane przez gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych, które wydawane są w formie postanowienia.

            Najliczniej reprezentowana była kategoria spraw rozpoznawanych w drugiej instancji w formie decyzji, wśród których odnotowano odwołania od decyzji cofających zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych czy też stwierdzających ich wygaśnięcie.

            Decyzje, które uchylono wraz z przekazaniem sprawy do ponownego rozpatrzenia dotyczyły przede wszystkim cofnięcia zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Przyczyną tych rozstrzygnięć był brak stwierdzenia wystąpienia przesłanek do cofnięcia (określonych w art. 18 ust. 10 ustawy) bądź też wady samego postępowania (np. braku jego wszczęcia), czy też wadliwe uzasadnienie decyzji w sprawie cofnięcia zezwolenia ( art. 107 §3 Kpa).

         Pozostałe sprawy dotyczyły m. in. stwierdzenia nieważności decyzji organu pierwszej instancji, czy też zawieszenia postępowania odwoławczego.

 

10.  Prawo o ruchu drogowym, drogi publiczne, transport drogowy

Do tej grupy zaliczone zostały sprawy związane z rejestracją  pojazdów, opłat za wydanie kart pojazdu, decyzje w sprawie skierowania kierowcy na badania lekarskie oraz na egzamin sprawdzający kwalifikacje, decyzje o zatrzymaniu i cofnięciu prawa jazdy,  cofnięcie licencji na szkolenie kierowców, oraz cofnięcie licencji na prowadzenie transportu drogowego osób i rzeczy.  W grupie spraw związanych z rejestracją pojazdów najwięcej dotyczyło wznowienia postępowania po ujawnieniu nielegalnej zmiany cech identyfikacyjnych pojazdu. Występowały także sprawy związane z żądaniem przez organy rejestrujące badań  technicznych pojazdów sprowadzanych z terytorium państw członków Unii Europejskiej  w sytuacji, gdy pojazdy te posiadały ważne badania wystawione przez właściwe organy państw Unii. Po nowelizacji Prawa o ruchu drogowym wchodzącej w życie z dniem 23 września 2009r. odnotowano brak wpływu kolejnych spraw na tym tle.  

            W grupie spraw związanych z zatrzymywaniem praw jazdy, największą grupę stanowiły sprawy związane z kierowaniem na kontrolne badania lekarskie w Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy oraz na egzamin sprawdzający i cofaniem praw jazdy na podstawie wyroków sądowych.  Nadal występowały zatrzymania praw jazdy dla dłużników alimentacyjnych w oparciu o przepisy ustawy z dnia 7 września 2007r. o pomocy  osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. Z 2009r. Nr 1 poz. 7 z późn. zmianami). Nowa ustawa  pozostawia nadal możliwość zatrzymania prawa jazdy dłużnikom alimentacyjnym w sytuacjach w niej przewidzianych, co pozostaje w sprzeczności z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego wydanym na gruncie przepisów ustawy z 2005 „o  zaliczkach alimentacyjnych”. Powoduje to rozbieżności w orzecznictwie. Nowe problemy pojawiły się w kwestii odliczania    punktów karnych za naruszanie przepisów ruchu drogowego kierowcom, którzy poddali się szkoleniu w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego. Możliwość odliczania zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2002r. w sprawie  postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego (Dz. U. Nr 236 poz. 1998 ze zm.) występowała po odbyciu szkolenia   przed przekroczeniem  limitu 24 punktów. Ostatnio bowiem niektóre sądy administracyjne, w tym również Naczelny Sąd Administracyjny  dopuszczają  możliwość odliczeń punktów karnych także w związku z  odbyciem szkolenia po przekroczeniu limitu 24 punktów karnych, uznając zapis rozporządzenia w tym zakresie za wydany z przekroczeniem upoważnienia ustawowego zawartego w ustawie z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym. Zapis rozporządzenia jednak do czasu jego zmiany wiąże organy administracji. Ponadto kierowcy poddający się szkoleniu w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego w celu zmniejszenia ilości punktów karnych pozostają  w niepewności, czy punkty karne po szkoleniu zostaną z ewidencji usunięte z uwagi na to właśnie, ze zostały im naliczone punkty tymczasowe, a do dnia szkolenia właściwy organ nie przesądził o popełnieniu wykroczenia drogowego. Co gorsza Komendy Powiatowe Policji  nie zawsze dysponują aktualnymi  danymi o punktach tymczasowych, co wprowadza kierowców  w błąd  w zakresie możliwości zmniejszenia ilości punktów karnych poprzez szkolenie. Nieprawidłowością wydaje się także brak ustawowego określenia terminu, w jakim Komendant Wojewódzki Policji winien wystąpić do starosty o skierowanie na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji kierowcy.

            Sprawy z zakresu regulowanego przepisami ustawy o drogach publicznych dotyczyły w większości zezwoleń na zajęcie pasa drogowego  na cele nie związane z potrzebami ruchu drogowego oraz ustalania opłat i wymierzania kar pieniężnych za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia. Wątpliwości budzi zakres pojęcia „reklamy” i „ekspozycji towaru”, przy jednoczesnym istnieniu różnych stawek opłaty za zajęcie pasa drogowego w tych celach. Wymagałoby to uregulowania w przepisach ustawy o drogach publicznych.

            Sprawy z zakresu regulowanego przepisami ustawy o transporcie drogowym dotyczyły przede wszystkim licencji na transport, w tym udzielanych  w zakresie zorganizowanego transportu osób. W ocenie odwołujących się zbyt restrykcyjny wydaje się przepis zezwalający na cofnięcie licencji w razie powstania niewielkich nawet zaległości w regulowaniu należności publiczno-prawnych. W praktyce trudności stwarza też przepis tej ustawy dot. obowiązku zasięgania opinii organizacji konsumentów  w trakcie opracowywania analizy sytuacji na rynku przewoźników. Np. na terenie objętym właściwością Kolegium Odwoławczego w Słupsku taka specjalistyczna organizacja konsumencka  nie istnieje a inne istniejące organizacje uchylają się od wyrażenia stanowiska z uwagi na nieznajomość problematyki przewozów.

 

I.             Poważnych zaległości w rozpatrywaniu spraw nie stwierdzono. Problemy sprawia bardzo różny co do liczby wpływ spraw i spiętrzenie ilości odwołań i wniosków w niektórych miesiącach.

II.            Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku w roku 2010 złożyło 5 skarg kasacyjnych na wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Żadnej z tych skarg Naczelny Sąd Administracyjny nie rozpatrzył. Z lat poprzednich rozpatrzył 2 sprawy – w obu uchylił wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku jednakże w jednej oddalił skargę kasacyjną. W drugiej sprawie Naczelny Sąd Administracyjny po uwzględnieniu skargi kasacyjnej Kolegium od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, uchylając ten wyrok oddalił jednocześnie skargę Prokuratora Okręgowego na decyzję Kolegium.

III.          W Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Słupsku w roku 2010r. przeprowadzono 1 kontrolę ZUS.

W dniu 11 października 2010r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonał oceny - prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenie społeczne oraz innych składek do których pobierania zobowiązany jest zakład oraz zgłaszania do ubezpieczenia społecznego i ubezpieczenia zdrowotnego.

- ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywanie rozliczeń z tego tytułu.

- prawidłowość i terminowość wystawiania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe.

 – wystawianie zaświadczeń lub zgłaszanie danych dla celów ubezpieczenia społecznego.

- zakres za okres I/07-XII/09.   

Żadnych zaleceń pokontrolnych Kolegium nie otrzymało.

IV.          W okresie sprawozdawczym Prezes Kolegium nie wydał postanowień sygnalizacyjnych.

V.           Działalność pozaorzecznicza Kolegium:

W 2010r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku obradowało trzykrotnie na Zgromadzeniach Ogólnych.

Dnia 22 stycznia 2010r. Zgromadzenie Ogólne Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Słupsku przyjęło informację o działalności Kolegium w 2009r. oraz powołało komisję konkursową do wyłonienia kandydatów na pozaetatowych członków Kolegium. W dniu 10 maja 2010r. Zgromadzenie Ogólne dokonało wyboru kandydatów na pozaetatowych członków SKO. Na Zgromadzeniu Ogólnym, które odbyło się 22 grudnia 2010r. omówione zostały problemy działalności orzeczniczej oraz zagadnienia dotyczące bieżącej działalności Kolegium.

Ważnym zagadnieniem w działalności pozaorzeczniczej Kolegium było podejmowanie działań na rzecz podnoszenia poziomu orzecznictwa administracyjnego organów I instancji oraz podnoszeniu kwalifikacji i poziomu wiedzy prawniczej przez członków i pracowników Kolegium. Osiągnięciu tych celów służył m. in. udział członków Kolegium w sympozjach i konferencjach organizowanych przez Krajową Reprezentację Samorządowych Kolegiów Odwoławczych.

W dniach 7-9 czerwca 2010r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku było organizatorem konferencji szkoleniowej w Rowach dla 23 Kolegiów w kraju, w którym uczestniczyło 44 członków etatowych i prezesów. Szkolenie poświęcone było ochronie środowiska i gospodarce odpadami oraz orzecznictwu Kolegium.

VI.          W zakresie nowych zadań dla samorządowych kolegiów odwoławczych podkreślić należy konieczność dokształcania się członków etatowych w związku z częstą zmianą przepisów i rozbieżnością w ich interpretowaniu.

VII.        Wykonanie budżetu przedstawia się następująco:

- plan 1.529.328

- wykonanie 1.529.318,87 tj. 99,99%

   

Płace zostały naliczone zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2002r. w sprawie wielokrotności kwoty bazowej… ( Dz. U. Nr 109, poz. 960 ze zm. )

Problematykę zatrudnienia i kwalifikacji zawarto w p. 2 części I niniejszej informacji.