Informacja za 2023r.

[1]  -  patrz  pkt 1.  ppkt 1.2. ,

[2] - dot. spraw, które wpłynęły do SKO w roku objętym informacją, a do których zastosowanie mają przepisy Ppsa tj. m.in. skargi, skargi kasacyjne, zażalenia i inne, wykonywane w trybie tej ustawy – patrz m.in. przyp.11;

[3] - decyzje (postanowienia) kończące postępowanie odwoławcze (zażaleniowe) prowadzone przed SKO jako organem II instancji (w tym art. 134 Kpa) oraz inne wydane w tym postępowaniu np. zawieszenie postępowania – art. 97 § 1 i 98 Kpa lub art. 201 § 1 i art. 204 § 1 Op ;

[4] - decyzje (postanowienia) kończące postępowanie prowadzone po wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy wydane przez SKO w trybie art. 127 § 3 Kpa oraz decyzje (postanowienia) kończące postępowanie odwoławcze (zażaleniowe) prowadzone przed SKO jako organem II instancji w trybie art. 221 Op ;

[5] - decyzje (postanowienia) wydane przez SKO jako organ I instancji np. w postępowaniu dot. stwierdzenia nieważności (art. 156 § 1 Kpa oraz art. 247 § 3 Op) lub wznowienia postępowania (art. 145 § 1 Kpa oraz art. 240 § 1 Op), postanowienia wydane w trybie art. 65 § 1, art. 66 § 1 i 3 Kpa, art. 169 § 4 Op  oraz inne wydane w tych postępowaniach np. zawieszenie postępowania – art. 97 § 1 i 98 Kpa lub art. 201 § 1 i art. 204 § 1 Op ;

[6]  - np. postanowienia dot. sporów kompetencyjnych (art. 22 § 1 pkt 1 Kpa), wyznaczenia organu wskutek wyłączenia (art.25-27 Kpa oraz art.130 i 132 Op), dopuszczenia organizacji społecznej do udziału w postępowaniu (art.31§ 2 Kpa), odmowy przywrócenia terminu (art. 59 § 1 i 2 Kpa), odmowy udostępnienia akt ( art. 74 § 2 Kpa oraz art. 179 § 2 Op), wniosku o wyjaśnienie, uzupełnienie oraz sprostowanie (art.113 Kpa oraz art.213 i 215 Op), wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji (art.224 § 3 pkt 2 Op), opłat i kosztów postępowania (dział IX Kpa);

[7]  -  dot. również postanowień zgodnie z art. 144 Kpa oraz art. 239 Op

[8]  -  dot. również postanowień zgodnie z art. 126 Kpa oraz art. 219 Op

[9] -  dot. spraw, które nie zostały załatwione przez SKO w roku objętym informacją ;

[10]  - liczba skarg skierowanych do sądu w stosunku do ogólnej liczby podjętych przez kolegium w roku objętym informacją rozstrzygnięć podlegających zaskarżeniu;

[11]  - obejmuje inne sprawy prowadzone przez Kolegium w trybie przepisów Ppsa np. wezwanie do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3), wniosek o sprostowanie omyłki pisarskiej (art. 156), wniosek o uzupełnienie wyroku (art. 157), wystąpienie o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego (art. 15 § 1 pkt 4 w zw. z art. 4), wniosek o zawieszenie postępowania przed sądem i o podjęcie zawieszonego postępowania (art. 123-131) czy wznowienie postępowania (art. 270) itd. ;

INFORMACJE DODATKOWE I WNIOSKI

1. Wybrane problemy z orzecznictwa Kolegium.

Podatki i opłaty lokalne

                      W sprawach podatkowych w roku 2023 odnotowano w orzecznictwie przede wszystkim problemy natury proceduralnej, choć występowały także problemy z interpretacją przepisów materialnego prawa podatkowego.

            Liczną grupę uchylanych decyzji stanowiły sprawy udzielania ulg w zapłacie zobowiązań podatkowych (w szczególności umarzania zaległości podatkowych). Chodzi głównie o sposób rozumienia niedookreślonych pojęć zawartych w art. 67a Ordynacji podatkowej „ważny interes podatnika” oraz „interes publiczny”. Daje się zauważyć praktyka niedostatecznego wyjaśnienia okoliczności świadczących (zdaniem organów I instancji) o braku istnienia wymienionych wyżej przesłanek. Pod tym względem wiele decyzji podatkowych cechowały poważne braki w uzasadnieniu faktycznym i prawnym. W omawianych sprawach organy podatkowe I instancji bardzo często w sposób niewystarczający określały sytuację majątkową podatnika, która, ich zdaniem, pozwala na wywiązanie się z zobowiązań bez konieczności zastosowania instytucji umorzenia. Zdarzało się także, że organy podatkowe w ogóle nie odnosiły się do kwoty zaległości podatkowej i odsetek za zwłokę. Można także zaobserwować trudności przy stosowaniu ulg w stosunku do przedsiębiorców w oparciu o art. 67b Ordynacji podatkowej.

            Zarówno w sprawach stosowania ulg w zapłacie zobowiązań podatkowych, jak i sprawach wymiaru zobowiązań (gdy stan faktyczny uległ zmianie w porównaniu do roku poprzedniego) zdarzało się, że organy podatkowe nie stosowały dyspozycji w art. 165 i 200 Ordynacji podatkowej. Postępowania podatkowe wszczynane były z urzędu, lecz z pominięciem wydania stosownego postanowienia, a podatnicy nie byli zawiadamiani o możliwości wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego.

            Jeśli chodzi o wymiar zobowiązań obciążających przedmioty opodatkowania stanowiące współwłasność kilku osób, powodem uchylania decyzji organów I instancji bywało pomijanie niektórych współwłaścicieli (podatników) i kierowanie decyzji tylko do niektórych z nich.  

            Należy zwrócić również uwagę na błędne zastosowanie instytucji nadzwyczajnego wzruszenia decyzji ostatecznej głównie poprzez zmianę decyzji ostatecznej i wznowienie postępowania podatkowego. Pojawiały się przypadki, iż w razie zmiany okoliczności faktycznych mających miejsce po doręczeniu decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe, organ podatkowy wznawiał postępowanie zamiast zastosować tryb uregulowany w art. 254 Ordynacji podatkowej.

            Na uwagę zasługują także zagadnienia opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Najczęstsze spory interpretacyjne dotyczyły opodatkowania gruntów i budynków znajdujących się w posiadaniu przedsiębiorcy, a także pojęcia budowli, które rozpatrywane być musi z uwzględnieniem regulacji Prawa budowlanego.

W tych sprawach w części, decyzje samorządowych organów podatkowych pierwszej instancji nie były prawidłowe z uwagi na budzące wątpliwości interpretacyjne ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz zmianę wcześniejszej linii orzeczniczej sądów administracyjnych.

Egzekucja administracyjna

W roku 2023 wśród spraw z zakresu egzekucji administracyjnej odnotowano wpływ spraw związanych z nałożeniem grzywny w celu przymuszenia, zażaleniami od postanowień w przedmiocie zarzutów w sprawie egzekucji administracyjnej, a także zażaleń na  postanowienia w sprawie stanowiska wierzyciela, nakazu usunięcia odpadów zlokalizowanych na gruncie oraz w przedmiocie określenia zwrotu wydatków i wynagrodzenia za dozór i holowanie pojazdów. 

Większość spraw zakończyła się utrzymaniem w mocy orzeczeń organów I instancji. Wydano jedno postanowienie odmawiające przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od decyzji nakazującej usunięcie odpadów, jedno postanowienie  stwierdzające niedopuszczalność zażalenia.

Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne.

             W roku 2023 zakres postępowań prowadzonych na gruncie ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2023r., poz. 977 ze zm.) objął ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz ustalenia warunków zabudowy dla terenów, dla których brak jest obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Sprawy te w znacznym zakresie mają charakter konfliktogenny i prowadzone są wielokrotnie przy udziale kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu podmiotów, którym przysługuje przymiot stron, co skutkuje długotrwałością postępowań.

W sprawach o ustalenie warunków zabudowy w roku 2023 zaobserwowano kontynuację trendu z roku 2022 i stały napływ wniosków o ustalenie warunków zabudowy dla inwestycji w postaci elektrowni lub farm fotowoltaicznych w związku z wprowadzoną przez ustawodawcę nowelizacją przepisu art. 61 ust. 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W przepisie tym przewidziano wyjątek, że przepisów art. 61 ust. 1 pkt 1 i 2 nie stosuje się do linii kolejowych, obiektów liniowych i urządzeń infrastruktury technicznej, a także instalacji odnawialnego źródła energii w rozumieniu art. 2 pkt 13 ustawy z dnia 20 lutego 2015r. o odnawialnych źródłach energii.

W 2023r. doszło bowiem do krystalizacji stanowiska sądów administracyjnych w przedmiocie literalnej, gramatycznej wykładni art. 61 ust. 3 ustawy, skutkującej przyjęciem, że  lokalizacja farmy fotowoltaicznej dokonywana na podstawie przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym niezależnie od jej mocy, zgodnie z art. 61 ust. 3 tej ustawy, nie wymaga oceny przesłanki zasady dobrego sąsiedztwa oraz dostępu do drogi publicznej, a także że na jej lokalizację nie mają wpływu ustalenia studium, jako aktu, który ma znaczenie wyłącznie w procesie ustanawiania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Sądy przyjęły, że w przypadku lokalizacji farmy fotowoltaicznej celem ustawodawcy nie jest zachowanie ładu przestrzennego, ale likwidacja ograniczenia barier w rozwoju instalacji fotowoltaicznych. Powyższe było skutkiem realizacji celów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z 11 grudnia 2018r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych Jednym z celów tej dyrektywy, który został uprzednio również wyrażony w Dyrektywach 2009/28/EC oraz 2001/77/EC, jest zalecenie uproszczenia i skrócenia procedur administracyjnych dotyczących realizacji inwestycji w zakresie odnawialnych źródeł energii. Jak zauważył Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku z dnia 21 grudnia 2022r. o sygn. akt II SA/Gd 777/22: „Każdy krok w celu zwiększenia dostępności energii słonecznej ma znaczenie w transformacji polityki energetycznej i zmniejszenia uzależnienia od tradycyjnej energii jak i ochronę klimatu. Wdrożenie technologii fotowoltaiki słonecznej i energii słonecznej termicznej daje szanse przynoszenia obywatelom i przedsiębiorstwom korzyści, tak w zakresie ochrony klimatu, jak i korzyści ekonomiczne. Wykorzystanie energii słonecznej, w połączeniu z efektywnością energetyczną, stanowi sposób na ochronę obywateli i przedsiębiorców przed zmiennością cen paliw kopalnych (…). Nie sposób uzasadnić pierwszeństwa zasady kontynuacji przed korzyściami jakie dla społeczeństwa płyną z energii słonecznej, to jest zwiększeniem bezpieczeństwa energetycznego, stabilnością jej cen oraz korzyściami dla klimatu, takimi jak ograniczenie odpadów, oszczędność paliw kopalnych oraz zmniejszeniem w skali globalnej emisji zanieczyszczeń do atmosfery”.

W odniesieniu do decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego należało wskazać, iż w tym zakresie przedmiotem głębszej analizy stanowiło ustalenie kiedy inwestycja w postaci budowy sieci elektroenergetycznej spełnia wymóg z art. 2 pkt 5 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, tj. czy ma ona znaczenie lokalne lub ponadlokalne i czy realizacja tego przedsięwzięcia nie stanowi zaspokojenia interesu prywatnego. Jak zauważył Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 14 grudnia 2022r. o sygn. akt II SA/Gd 400/22: Jeżeli bowiem wykonane urządzenia będą służyć wyłącznie interesom inwestora, to nie sposób mówić o inwestycji celu publicznego w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy, a co za tym idzie nie jest możliwe ustalenie lokalizacji takiej inwestycji, niezależnie od tego, że jest to inwestycja umożliwiająca przesyłanie energii elektrycznej.

Pomoc społeczna, świadczenia rodzinne, oświata ( stypendia, pomoc materialna ) dodatki mieszkaniowe, sprawy socjalne.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku w 2023 r. w kolejnym już roku odnotowywało wzmożony wpływ spraw w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, gdzie jako podstawę wydania decyzji odmownej organu wskazywały art. 17 ust. 1b. ustawy o świadczeniach rodzinnych z dnia 28 listopada 2003r. (tekst jednolity Dz. U. z 2023 r. poz. 390) stanowiący, że świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała: nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia.

Organy pierwszej instancji kierują się wyłącznie treścią art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych bez uwzględnienia okoliczności, iż na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r. sygn. akt K 38/13, doszło do uznania niekonstytucyjności części wskazanej normy prawnej w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną ze względu na datę powstania niepełnosprawności osoby wymagającej opieki.

Kolegium konsekwentnie, tak jak w latach poprzednich, przyjęło stanowisko, że nie jest dopuszczalne oparcie odmowy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego na tej części przepisu art. 17 ust. 1 b ustawy, która została przez Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13 uznana za niezgodną z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Ponadto w orzecznictwie sądowo administracyjnym utrwalił się pogląd, zgodnie z którym przepis ten nie może stanowić przeszkody do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. Kolegium w sprawach, w których podstawą odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego był fakt powstania niepełnosprawności po ukończeniu 18. lub 25. roku życia, uchylało decyzje organów pierwszej instancji, a sprawy były przekazywane do ponownego rozpatrzenia, albo w sytuacji braku innych przesłanek negatywnych, Kolegium przyznawało świadczenie pielęgnacyjne.

Kolegium zwraca uwagę, że przy wydawaniu po raz kolejny decyzji przez organy pierwszej instancji i związania stanowiskiem oraz wytycznymi Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Słupsku w kwestii interpretacji wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13, organy dokonują interpretacji wbrew tym wytycznym.

W dalszym ciągu dostrzegane są problemy z przygotowaniem akt administracyjnych przekazywanych do Kolegium. Nie spełniają one wymagań co do sposobu dokumentowania i gromadzenia materiałów w postępowaniu administracyjnym. Brak jest należytego uporządkowania, ponumerowania i trwałego połączenia akt. Często zdarza się, że organy przekazują niezwiązane ze sobą fizycznie luźne kartki, bez żadnego spisu. Rodzi to niebezpieczeństwo zagubienia dokumentów, ale również wydania decyzji bez uwzględnienia dokumentów, których organ nie przekazał wraz z odwołaniem. Kolegium stwierdza również, że w wielu sprawach materiał dowodowy zgromadzony przez organ I instancji jest niepełny, a  postępowanie wyjaśniające prowadzone jest w sposób niedbały i powierzchowny. Było to w ostatnim roku szczególnie widoczne w wywiadach środowiskowych przeprowadzanych na potrzeby postępowań dotyczących przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. Wielokrotnie zdarzało się, że pracownik socjalny opisywał umeblowanie i poziom czystości lokalu, w którym zamieszkuje osoba niepełnosprawna. Całkowicie natomiast pomijał kwestie związane z zakresem czasowym, przedmiotowym i częstotliwością opieki sprawowanej nad niepełnosprawnym przez stronę. Uniemożliwiało to weryfikację związku przyczynowego między opieką nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, a rezygnacją lub niepodejmowaniem zatrudnienia przez stronę.

Kolegium w 2023 r. zaktualizowało stanowisko w zakresie nabycia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w przypadkach, w których istotę sporu stanowiła kwestia, czy w sytuacji braku orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności męża lub dzieci osoby wymagającej opieki z obiektywnych względów, inne obiektywne okoliczności mogą wyłączyć zastosowanie negatywnej przesłanki przyznania wnioskowanego świadczenia uregulowanej w art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych.

W orzecznictwie sądów administracyjnych ukształtowały się dwa odmienne stanowiska co do tego, pod jakim warunkiem osoby wymienione w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy mogą nabyć prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, w sytuacji gdy osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim. Pierwsze z nich, wskazuje, że warunkiem koniecznym do nabycia przedmiotowego świadczenia jest legitymowanie się przez małżonka osoby wymagającej opieki orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, zgodnie z brzmieniem art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy (por. wyroki NSA z 19 maja 2021 r., sygn. akt I OSK 229/21; z 10 listopada 2021 r., sygn. akt I OSK 699/21; z 6 grudnia 2021 r., sygn. akt I OSK 815/21). Zgodnie z drugim stanowiskiem, legitymowanie się takim orzeczeniem przez małżonka osoby wymagającej opieki nie jest konieczne, jeżeli małżonek z przyczyn obiektywnych nie może realnie podjąć się opieki i w takiej sytuacji świadczenie może być przyznane osobie zobowiązanej do alimentacji w dalszej kolejności, a sprawującej faktyczną opiekę nad osobą takiej opieki wymagającej (por. wyroki NSA z 15 czerwca 2021 r., sygn. akt I OSK 364/21; z 18 listopada 2021 r., sygn. akt I OSK 744/21; z 24 lutego 2022 r., sygn. akt I OSK 1139/21).

Z uwagi na powyższą rozbieżność w orzecznictwie Naczelny Sąd Administracyjny na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 6 kwietnia 2022 r. podjął w dniu 14 listopada 2022 r. uchwałę w składzie siedmiu sędziów, o sygn. akt I OPS 2/22, która wyznacza aktualną linię orzeczniczą w kwestii przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego osobom wymienionym w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, w sytuacji gdy osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, co stanowi negatywną przesłankę przyznania ww. świadczenia zgodnie z art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy. Aktualnie omawiana negatywna przesłanka nie zachodzi jedynie w sytuacji, gdy małżonek osoby niepełnosprawnej posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. To samo rozwiązanie należy stosować w przypadku, gdy o świadczenie pielęgnacyjne ubiega się osoba zobowiązana do alimentacji osoby niepełnosprawnej w dalszej kolejności. Może ona uzyskać świadczenie pielęgnacyjne jedynie wówczas, gdy osoby zobowiązane do alimentacji w bliższej kolejności posiadają orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Kolegium orzekając w 2023 r. w sprawach o świadczenie pielęgnacyjne zaobserwowało zwiększoną ilość spraw osób, które przyjechały do Polski po zaatakowaniu Ukrainy przez Rosję, których pobyt na terytorium Polski jest legalny w świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. z 2022r. poz. 583, 682, 683, 384). Kolegium dokonując oceny spełnia wszystkich ustawowych warunków do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego orzeka o uprawnieniu mając na uwadze legalność pobytu tych osób zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

W dniu 12 sierpnia 2022r. weszła w życie ustawa z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1692) powodując ogromny napływ spraw do Kolegium w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w formie dodatku węglowego.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 tej ustawy, dodatek węglowy przysługuje osobie w gospodarstwie domowym w przypadku, gdy głównym źródłem ogrzewania gospodarstwa domowego jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane paliwami stałymi, wpisane lub zgłoszone do centralnej ewidencji emisyjności budynków, o której mowa w art. 27a ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków (Dz. U. z 2022 r. poz. 438, 1561 i 1576), do dnia 11 sierpnia 2022 r., albo po tym dniu - w przypadku głównych źródeł ogrzewania wpisanych lub zgłoszonych po raz pierwszy do centralnej ewidencji emisyjności budynków, o których mowa w art. 27g ust. 1 tej ustawy.

Organy najczęściej jako powody odmowy przyznania dodatku węglowego wskazują:

• brak złożenia do dnia 11 sierpnia 2022 r. deklaracji dotyczącej źródeł ciepła i źródeł spalania paliw,
• brak możliwości uwzględnienia, modyfikacji złożonej deklaracji do CEEB, która nastąpiła po 11 sierpnia 2022r.,
• niezgodności w zakresie zainstalowanego i eksploatowanego źródła ciepła wskazanego w deklaracji a wskazanego we wniosku o wypłatę dodatku węglowego rodzaju wykorzystywanego źródła ogrzewania w gospodarstwie domowym.

Organy przy tym nie podejmują działań służących ustaleniu stanu faktycznego, nie uwzględniają również okoliczności wprowadzenia do ustawy o dodatku węglowym nowych rozwiązań prawnych ustawą z dnia 27 października 2022 r. o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych (Dz.U. z 2022r. poz. 2236), która weszła w życie w dniu 3 listopada 2022r.

Kolegium doszło do przekonania, że wprowadzając świadczenie w formie dodatku węglowego celem ustawodawcy było zagwarantowanie przyznania dodatku węglowego tym osobom, które faktycznie ogrzewają swoje gospodarstwo domowe węglem wobec czego uznało, że składana do CEEB deklaracja nie stanowi wyłącznego dowodu podczas weryfikacji uprawnienia do dodatku węglowego zwłaszcza po wprowadzonych nowelizacją przepisów art. 15b-15e ustawy. Stanowisko organów oparte na tym, że w sprawach dotyczących dodatku węglowego nie przeprowadza się postępowania wyjaśniającego wykraczającego poza zbadanie stanu ewidencji emisyjności budynków na dzień 11 sierpnia 2022 r., nie znajduje oparcia w przepisach prawa. W ocenie Kolegium, warunkiem przyznania dodatku jest zweryfikowanie przez organ prowadzący postępowanie, czy wnioskodawca rzeczywiście posługuje się wskazanym we wniosku źródłem ciepła. Jeżeli wynik weryfikacji jest pozytywny, to dodatek może zostać przyznany.

Powodem odmowy przyznania dodatku węglowego, jest również ustalenie, że pod tym samym adresem zamieszkuje więcej niż jedno gospodarstwo domowe, a w związku z tym zgodnie z art. 2 ust. 3a i 3b ustawy przysługuje jeden dodatek. Rozpatrując odwołania Kolegium przypomina, że wprowadzono regulację umożliwiającą przyznanie dodatku węglowego mimo zamieszkiwania w jednym miejscu kilku gospodarstw domowych, zwłaszcza w sytuacji, gdy chodzi o lokale mieszkalne w tym samym budynku, których formalnie nie wyodrębniono. Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 3c ustawy, w przypadku gdy pod jednym adresem miejsca zamieszkania zamieszkuje więcej niż jedno gospodarstwo domowe i w terminie do dnia 30 listopada 2022 r. nie jest możliwe ustalenie odrębnego adresu miejsca zamieszkania dla poszczególnych gospodarstw domowych zamieszkujących pod tym adresem w odrębnych lokalach, nie stosuje się ust. 3a i 3b do gospodarstwa domowego, którego źródłem ogrzewania jest oddzielne lub współdzielone źródło ciepła. Natomiast zgodnie z art. 2 ust. 3d ustawy, w przypadku, o którym mowa w ust. 3c, gospodarstwu domowemu, które zajmuje lokal, dla którego nie było możliwe ustalenie odrębnego adresu, wójt, burmistrz albo prezydent miasta przyznaje dodatek węglowy w drodze decyzji administracyjnej, jeżeli w wyniku przeprowadzenia wywiadu środowiskowego organ ten ustalił zamieszkiwanie pod jednym adresem w odrębnych lokalach kilku gospodarstw domowych oraz wykorzystywanie przez te gospodarstwa oddzielnego lub współdzielonego źródła ogrzewania. Z przeprowadzonego wywiadu środowiskowego sporządza się notatkę służbową. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta dokonuje wpisu źródła ciepła do centralnej ewidencji emisyjności budynków, o której mowa w art. 27a ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków, jeżeli źródło nie było wcześniej zgłoszone do tej ewidencji, bez konieczności składania odpowiedniej deklaracji.

W większości rozpatrywanych spraw zebrany i oceniony materiał dowodowy nie spełniał wymogów z art. 7, art. 77 i art. 80 kpa wobec czego, Kolegium zobligowane było wydać decyzję w trybie art. 138 § 2 kpa.

Analogiczne problemy dotyczą spraw rozpatrywanych w oparciu o przepisy ustawy z dnia 15 września 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1967) oraz ustawy z dnia 7 października 2022 roku o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (tekst jednolity Dz. U. 2023 roku poz. 269).

Gospodarka nieruchomościami.

W dalszym ciągu, podobnie jak w latach poprzednich najliczniejszą grupę spraw rozstrzyganych przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku w trybie ustawy z dnia
21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity Dz. U. 2023 poz. 344) stanowiły odwołania od decyzji ustalających opłaty adiacenckie z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, w związku z ich podziałem oraz w związku z wybudowaniem urządzeń infrastruktury technicznej, w tym z urządzeniem drogi. Mniejsza liczba rozstrzygnięć dotyczyła opłat z tytułu wzrostu wartości nieruchomości wynikających z uchwalenia planu miejscowego i zbycia nieruchomości. W orzecznictwie organów pierwszej instancji podstawowym uchybieniem w wyżej wskazanym zakresie jest jedynie pobieżna ocena operatu szacunkowego w uzasadnieniu wydanej decyzji. W dalszym ciągu do rzadkości należy również przekazanie zastrzeżeń strony rzeczoznawcy majątkowemu celem ustosunkowania się do zarzutów.

Liczną grupę spraw stanowiły również odwołania od decyzji zatwierdzających podziały nieruchomości, w tym dokonanych z urzędu.

Prawo o ruchu drogowym, drogi publiczne, transport drogowy.

1. Prawo jazdy

Największą część spraw z ww. zakresu stanowiły sprawy dot.: zatrzymania prawa jazdy w związku z przekroczeniem prędkości w terenie zabudowanym; skierowania na badania lekarskie i psychologiczne; kontrolne sprawdzenie kwalifikacji w związku z przekroczeniem dopuszczalnej liczby punktów karnych za popełnione naruszenia przepisów ruchu drogowego.

Kwestie orzecznictwa w przypadku zatrzymania prawa jazdy w związku z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości ogniskowały się wokół orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, który wskazał na konieczność ustalania przez organy administracji publicznej występowania ustawowych przesłanek zatrzymania prawa jazdy, bez związania tych ustaleń z prowadzonym postępowaniem przez właściwe jednostki Policji.

Ponadto, zmianie uległy zapisy dotyczące wydawania decyzji administracyjnych w przedmiocie skierowania na badania psychologiczne i lekarskie. Aktualnie, zgodnie z art. 98a ust. 4 ustawy o kierujących pojazdami, zgodnie z którym Starosta wysyła osobom, o których mowa w ust. 1-3, informację o obowiązku poddania się odpowiednio badaniom lekarskim, badaniom psychologicznym lub o obowiązku ukończenia odpowiednich kursów reedukacyjnych. Obecnie nie wydaje się więc decyzji administracyjnej, a jedynie zawiadamia Strony o konieczności poddania się ww. Część organów administracji zmiany te przeoczyła, co skutkowało wydawaniem decyzji w ww. sprawach.   

2. Prawo o ruchu drogowym

          Największą liczbę spraw stanowiły te w przedmiocie kar za niedokonanie zgłoszenia właściwemu staroście dokonania zbycia lub nabycia pojazdu. Kwestie problematyczne ogniskowały się wokół zmieniającego się okresu, w którym należało dokonać zgłoszenia (ten zmieniał się w trakcie obowiązywania stanu epidemii Covid-19) oraz tego, czy obowiązek ten jest solidarny, czy też ciąży na każdym właścicielu z osobna. Powyższe skutkowało powstaniem rozbieżności co do tego, czy kary te winny być nakładane solidarnie, czy też osobno na każdego ze współwłaścicieli. Trudności w ww. zakresie skupiały się także na rozbieżnej wykładni wprowadzonego specustawą Covidową obowiązku zawiadamiania Stron o możliwości wniesienia wniosku o przywrócenie terminu na dokonanie ww. czynności, jeżeli termin ten upływał w dacie trwania stanu zagrożenia epidemicznego.   

2. Działalność poza orzecznicza Kolegium – opiniowanie aktów prawnych, zgromadzenia krajowe i regionalne SKO, szkolenia, wydawnictwa, współpraca z innymi organami państwa i instytucjami.

1. Poważnych zaległości w rozpatrywaniu spraw nie było.
2. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku w roku 2023 nie składało skarg kasacyjnych na wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku.
3. W roku 2023 w Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Słupsku nie przeprowadzono żadnej kontroli przez jednostkę nadrzędną.
4. W okresie sprawozdawczym Prezes Kolegium nie wydał postanowień sygnalizacyjnych.