Informacja za 2008r.
Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 14/2008
KR SKO z dnia 24 listopada 2008 r.
Informacja o działalności
Samorządowego Kolegium Odwoławczego w SŁUPSKU
za okres od dnia 1 stycznia do 31 grudnia 2008 roku
CZĘŚĆ I
OGÓLNA INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI KOLEGIUM
1. Podstawa i zakres działania Kolegium
Podstawę prawną działania Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Słupsku (dalej : SKO) stanowi ustawa z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (Dz. U. z 2001r. Nr 79, poz. 856 z p. zm.) oraz rozporządzenia wydane w oparciu o delegację ustawową.
Zgodnie z wyżej wymienioną ustawą samorządowe kolegia odwoławcze są organami wyższego stopnia w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości samorządu terytorialnego, właściwymi do rozpatrywania odwołań od decyzji, zażaleń na postanowienia, żądań wznowienia postępowania lub stwierdzania nieważności decyzji w trybie uregulowanym przez przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000r. Nr 98, poz.1071 z p. zm.; dalej jako – Kpa ) oraz ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 z p.zm.; dalej jako – Op ). Kolegium orzeka również w innych sprawach na zasadach określonych w odrębnych ustawach.
Obszar właściwości miejscowej Kolegium obejmuje, zgodnie z Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2003 roku w sprawie obszarów właściwości samorządowych kolegiów odwoławczych (Dz. U. Nr 198, poz.1925), powiaty : Bytów, Chojnice, Człuchów, Lębork i Słupsk wraz z gminami objętymi tym obszarem.
Rozstrzygając sprawy indywidualne w składach trzyosobowych, Kolegium związane jest wyłącznie przepisami obowiązującego prawa.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze jest państwową jednostką budżetową.
2. Obsada kadrowa Kolegium
2.1. Kolegium składa się z 16 członków : 7 etatowych i 9 pozaetatowych.
Liczba członków etatowych posiadających wykształcenie : |
|||
wyższe prawnicze : 5 |
wyższe administracyjne : 2 |
||
Liczba członków pozaetatowych posiadających wykształcenie : |
|||
wyższe prawnicze : 4 |
wyższe administracyjne : 1 |
wyższe inne : 4 |
|
2.2. Biuro Kolegium składa się z 7 osób. Wyższe wykształcenie magisterskie – posiadają 3 osoby ( Gł. Księgowy, Kierownik Biura oraz Inspektor ), wyższe licencjackie – posiada 1 osoba, a 3 osoby uzupełniają wykształcenie na poziomie studiów wyższych.
3. Lokal i wyposażenie Kolegium
Siedziba Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Słupsku mieści się w Słupsku, przy ul. Niemcewicza 15A, w budynku użyczonym Kolegium przez Urząd Morski w Słupsku.
Stan wyposażenia Kolegium w sprzęt biurowy i elektroniczny ( komputery ) ocenić należy jako dobry.
CZĘŚĆ II
WPŁYW SPRAW
1. Liczba spraw ujętych w ewidencji ogółem w roku objętym informacją - 2.374
w tym spraw:
1.1. pozostałych w ewidencji z roku poprzedzającego okres
objęty informacją /[1] - - 212
1.2.wpływ spraw w roku objętym informacją - -2.162
2. Rodzaje spraw, które wpłynęły w roku objętym informacją[2] :
2.1.Liczba spraw administracyjnych - ogółem 1.775
Lp. |
Określenie rodzaju sprawy → patrz załącznik do Informacji |
Liczba spraw |
1. |
objęte proceduralnie przepisami Ordynacji podatkowej |
299 |
2. |
działalność gospodarcza |
10 |
3. |
planowanie i zagospodarowanie przestrzenne |
299 |
4. |
pomoc społeczna, świadczenia rodzinne i zaliczka alimentacyjna, oświata (stypendia, pomoc materialna itd. ), dodatki mieszkaniowe, sprawy socjalne |
779 |
5. |
gospodarka nieruchomościami (bez opłat za wieczyste użytkowanie) , przekształcanie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, prawo geodezyjne i kartograficzne |
126 |
6. |
ochrona środowiska, ochrona przyrody i ochrona zwierząt, odpady i utrzymanie porządku i czystości w gminach |
52 |
7. |
prawo wodne |
3 |
8. |
rolnictwo, leśnictwo, rybactwo śródlądowe, łowiectwo |
2 |
9. |
handel, sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych |
42 |
10. |
prawo o ruchu drogowym, drogi publiczne, transport drogowy |
57 |
11. |
prawo górnicze i geologiczne |
4 |
12. |
egzekucja administracyjna |
5 |
13. |
inne, pozostałe, w tym skargi i wnioski rozpatrywane w trybie Działu VIII Kpa |
97 |
2.2.Sprawy podlegające rozpatrzeniu w trybie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z p.zm. – dalej jako Ppsa)/[3] - - 193
2.3.Liczba spraw z zakresu aktualizacji opłat za użytkowanie wieczyste - 194
CZĘŚĆ III
ZAŁATWIANIE SPRAW ADMINISTRACYJNYCH
1. Liczba spraw załatwionych ogółem w roku objętym informacją - 1.986
Lp. |
Określenie rodzaju rozstrzygnięcia |
Liczba spraw |
||
1. |
akty wydane przez SKO jako organ II instancji /[4], w tym :
- sposób rozstrzygnięcia patrz → tabela z pkt 1.1. |
1.523 |
||
2. |
akty wydane przez SKO jako organ I instancji /[6] - sposób rozstrzygnięcia patrz → tabela z pkt 1.2. |
180 |
||
3. |
postanowienia wydane przez SKO w wyniku rozpatrzenia zażaleń na bezczynność organu, w tym :
|
10 |
||
4. |
akty wydane przez SKO po rozpatrzeniu w trybie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z p.zm.) |
195 |
||
5. |
pozostałe /[7] |
78 |
1.1. Szczegółowe omówienie sposobu załatwienia sprawy przez SKO jako organ II instancji :
Lp. |
Określenie rodzaju rozstrzygnięcia |
Liczba spraw |
1. |
decyzje utrzymujące w mocy zaskarżone decyzje (art. 138 § 1 pkt 1 Kpa oraz art.233 § 1 pkt 1 Op) /[8] |
678 |
2. |
decyzje uchylające decyzje organu I instancji i orzekające co do istoty sprawy oraz uchylające decyzje organu I instancji i umarzające postępowanie (art. 138 § 1 pkt 2 Kpa oraz art. 233 § 1 pkt 2a Op) /7 |
188 |
3. |
decyzje uchylające decyzje organu I instancji i przekazujące sprawy do ponownego rozpatrzenia (art. 138 § 2 Kpa oraz art. 233 § 2 Op) /7 |
393 |
4. |
decyzje umarzające postępowanie odwoławcze (art. 138 § 1 pkt 3 Kpa oraz art. 233 § 1 pkt 3 Op) /7 |
16 |
5. |
pozostałe |
248 |
1.2. Szczegółowe omówienie sposobu załatwienia sprawy przez SKO jako organ I instancji :
Lp. |
Określenie rodzaju rozstrzygnięcia |
Liczba spraw |
1. |
postanowienia o wznowieniu postępowania i wyznaczeniu organu właściwego do jego przeprowadzenia (art.150 § 2 Kpa oraz art. 244 § 2 Op) /[9] |
2 |
2. |
decyzje o odmowie wznowienia postępowania (art. 149 § 3 Kpa oraz art. 242 § 3 Op) /8 |
1 |
3. |
decyzje o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie nieważności decyzji (art. 157 § 3 Kpa oraz art. 249 § 3 Op) /8 |
11 |
4. |
decyzje stwierdzające nieważność decyzji organu I instancji oraz decyzje stwierdzające wydanie decyzji przez organ I instancji z naruszeniem prawa (art. 156 – 158 Kpa oraz art. 247 – 251 Op) /8 |
142 |
5. |
decyzje o odmowie stwierdzenia nieważności decyzji (art. 158 § 1 Kpa oraz art. 248 § 3 Op ) /8 |
19 |
6. |
decyzje odmawiające uchylenia decyzji po wznowieniu postępowania (art. 151 Kpa oraz art. 245 Op) /8 |
5 |
7. |
decyzje uchylające i rozstrzygające o istocie sprawy oraz decyzje stwierdzające wydanie decyzji przez organ I instancji z naruszeniem prawa wydane po wznowieniu postępowania(art. 151 Kpa oraz art. 245 Op) /8 |
x |
8 |
decyzje umarzające postępowanie prowadzone w I instancji przez SKO (art. 105 § 1 Kpa oraz art. 208 Op) |
x |
9. |
pozostałe |
x |
2. Liczba spraw administracyjnych pozostałych do załatwienia przez SKO w roku objętym informacją/[10] - 194
CZĘŚĆ IV
ZAŁATWIANIE SPRAW Z ZAKRESU OPŁAT ZA UŻYTKOWANIE WIECZYSTE NIERUCHOMOŚCI GRUNTOWYCH
1. Liczba spraw z zakresu opłat za użytkowanie wieczyste załatwionych w roku objętym informacją ogółem - 178
w tym ugody - 82
2. Liczba wniesionych sprzeciwów od orzeczeń SKO - 3
3. Liczba spraw pozostałych do załatwienia przez SKO/9 - 16
CZĘŚĆ V
SKARGI DO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO
1. Sprawy prowadzone przez Kolegium w trybie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r.
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153,
poz. 1270 z p.zm. – dalej jako Ppsa) :
Liczba spraw w roku objętym informacją ogółem - 195
w tym :
1.1. Liczba skarg na decyzje i postanowienia Kolegium skierowanych
do WSA w roku objętym informacją, ogółem - 184
· wskaźnik „zaskarżalności” /[11] - 10,2%
1.2. Liczba skarg na bezczynność Kolegium skierowana do WSA w roku
objętym informacją, ogółem - 1
1.3. Liczba skarg uwzględnionych przez Kolegium we własnym zakresie
w trybie art. 54 § 3 Ppsa, ogółem - 8
1.4. Liczba skarg kasacyjnych na orzeczenia WSA (w tym zażaleń na postanowienia) skierowanych przez SKO w roku objętym informacją
do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie , ogółem - 2
1.5. Liczba innych spraw prowadzonych przez Kolegium w trybie określonym
przepisami Ppsa, skierowanych do WSA, ogółem/[12] - 0
2. Skargi na akty i czynności Kolegium rozpatrzone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny prawomocnymi orzeczeniami w roku objętym informacją :
Liczba orzeczeń WSA w roku objętym informacją ogółem - 175
w tym :
Lp. |
Rodzaj rozstrzygnięcia |
Liczba spraw |
||
1. |
Skargi na decyzje i postanowienia rozpoznane przez Sąd w tym :
|
174 |
||
2. |
Skargi na bezczynność Kolegium rozpoznane przez Sąd w tym :
|
1 |
[1] - dot. spraw, które wpłynęły do SKO w latach poprzedzających okres objęty informacją, ale nie zostały załatwione przez SKO,
[2] - patrz pkt 1. ppkt 1.2. ,
[3] - dot. spraw, które wpłynęły do SKO w roku objętym informacją, a do których zastosowanie mają przepisy Ppsa tj. m.in. skargi, skargi kasacyjne, zażalenia i inne, wykonywane w trybie tej ustawy – patrz m.in. przyp.11;
[4] - decyzje (postanowienia) kończące postępowanie odwoławcze (zażaleniowe) prowadzone przed SKO jako organem II instancji (w tym art. 134 Kpa) oraz inne wydane w tym postępowaniu np. zawieszenie postępowania – art. 97 § 1 i 98 Kpa lub art. 201 § 1 i art. 204 § 1 Op ;
[5] - decyzje (postanowienia) kończące postępowanie prowadzone po wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy wydane przez SKO w trybie art. 127 § 3 Kpa oraz decyzje (postanowienia) kończące postępowanie odwoławcze (zażaleniowe) prowadzone przed SKO jako organem II instancji w trybie art. 221 Op ;
[6] - decyzje (postanowienia) wydane przez SKO jako organ I instancji np. w postępowaniu dot. stwierdzenia nieważności (art. 156 § 1 Kpa oraz art. 247 § 3 Op) lub wznowienia postępowania (art. 145 § 1 Kpa oraz art. 240 § 1 Op), postanowienia wydane w trybie art. 65 § 1, art. 66 § 1 i 3 Kpa, art. 169 § 4 Op oraz inne wydane w tych postępowaniach np. zawieszenie postępowania – art. 97 § 1 i 98 Kpa lub art. 201 § 1 i art. 204 § 1 Op ;
[7] - np. postanowienia dot. sporów kompetencyjnych (art. 22 § 1 pkt 1 Kpa), wyznaczenia organu wskutek wyłączenia (art.25-27 Kpa oraz art.130 i 132 Op), dopuszczenia organizacji społecznej do udziału w postępowaniu (art.31§ 2 Kpa), odmowy przywrócenia terminu (art. 59 § 1 i 2 Kpa), odmowy udostępnienia akt ( art. 74 § 2 Kpa oraz art. 179 § 2 Op), wniosku o wyjaśnienie, uzupełnienie oraz sprostowanie (art.113 Kpa oraz art.213 i 215 Op), wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji (art.224 § 3 pkt 2 Op), opłat i kosztów postępowania (dział IX Kpa);
[8] - dot. również postanowień zgodnie z art. 144 Kpa oraz art. 239 Op
[9] - dot. również postanowień zgodnie z art. 126 Kpa oraz art. 219 Op
[10] - dot. spraw, które nie zostały załatwione przez SKO w roku objętym informacją ;
[11] - liczba skarg skierowanych do sądu w stosunku do ogólnej liczby podjętych przez kolegium w roku objętym informacją rozstrzygnięć podlegających zaskarżeniu;
[12] - obejmuje inne sprawy prowadzone przez Kolegium w trybie przepisów Ppsa np. wezwanie do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3), wniosek o sprostowanie omyłki pisarskiej (art. 156), wniosek o uzupełnienie wyroku (art. 157), wystąpienie o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego (art. 15 § 1 pkt 4 w zw. z art. 4), wniosek o zawieszenie postępowania przed sądem i o podjęcie zawieszonego postępowania (art. 123-131) czy wznowienie postępowania (art. 270) itd. ;
------------------------------------------------------------------------------------------------
Informacje dodatkowe i wnioski:
1. Wybrane problemy z orzecznictwa
PODATKI I OPŁATY LOKALNE
W sprawach podatkowych w roku 2008 odnotowano dalszy niewielki spadek wpływu odwołań w porównaniu z rokiem 2007, oraz z poprzedzającym go rokiem 2006. Wpłynęły bowiem 304 ( w tym 5 związanych z egzekucją administracyjną ) odwołania podczas, gdy w 2007 roku wpłynęło ich 329. W 2006 roku wpłynęło natomiast 354 odwołań.
W 2008 roku rozpatrzono na posiedzeniach 312 sprawy, wobec 354 rozpatrzonych w 2007 roku. Na rok 2009 pozostały do załatwienia 15 odwołania.
Zespół ds. podatków i opłat lokalnych z liczby 312 rozpatrzonych spraw, w 105 sprawach utrzymał w mocy decyzje lub postanowienia organów podatkowych, uchylił i umorzył postępowanie organu pierwszej instancji bądź orzekł co do istoty w 33 sprawach, odmówiono stwierdzenia nieważności 1 decyzji oraz w 20 sprawach stwierdzono nieważność decyzji podatkowej. Uchylono natomiast 76 decyzje lub postanowienia i sprawy przekazano do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji. W 77 sprawach rozstrzygnięto w inny sposób, wydając m.in. postanowienia np. o uchybieniu terminu do wniesienia odwołania, odmowie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania oraz o wyznaczeniu organu innej gminy do załatwiania spraw podatkowych wójtów (burmistrzów), ich zastępców, skarbników oraz ich osób bliskich, bądź też sprawy załatwiono pismem.
W okresie sprawozdawczym, tak jak i w poprzednich latach, w sprawach podatkowych najwięcej problemów występuje z ustaleniem wysokości podatku, szczególnie z ustaleniem zróżnicowanych stawek podatku od nieruchomości.
Tak dużą liczbę odwołań w sprawie wymiaru podatków należy tłumaczyć dokonaną kilka lat wcześniej zmianą przepisów ustaw o podatkach lokalnych. Od sklasyfikowania gruntów w ewidencji gruntów i budynków zależy, jakim podatkiem: od nieruchomości, rolnym czy leśnym jest objęty od 1 stycznia 2003 rok dany grunt. Jeśli zostanie zakwalifikowany jako użytek rolny, także gdy jest to grunt zabudowany, jest obciążany dużo niższym od podatku od nieruchomości podatkiem rolnym. Tylko wówczas, gdy grunt sklasyfikowany jako użytek rolny albo jako las jest zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej, podlega podatkowi od nieruchomości. Od kilku lat dokonywana jest aktualizacja klasyfikacji gruntów w ewidencji. W konsekwencji tego wielu podatników, którzy dotychczas płacili podatek rolny, zostało obciążonych podatkiem od nieruchomości, co spowodowało wzrost obciążenia obowiązkiem podatkowym. Niezadowolenie z tego faktu wyrazili oni poprzez wniesienie odwołań od decyzji wymiarowych.
Wystąpiły również odwołania, choć w niewielkim stopniu, w których podatnicy nie zgadzali się z decyzjami organów podatkowych nieuznających wyłączenia z zakresu opodatkowania przedmiotów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, gdy przedmiot ten nie jest i jednocześnie nie może być wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej „ze względów technicznych”. Zagadnienie to, pomimo przedstawionej przez Ministerstwo Finansów interpretacji przepisu art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz pojawiającego się już w tej kwestii orzecznictwa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, nadal budzi liczne wątpliwości w tym zakresie tak podatników, jak i organów podatkowych.
Liczna grupę stanowią też odwołania od decyzji odmawiających zastosowania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych tj. umorzenia zaległości podatkowych, odroczenia terminu płatności czy też rozłożenia na raty zapłaty podatku lub zaległości podatkowej. W tych sprawach składy orzekające, tak jak w poprzednich latach, napotykają na trudności w ocenie zasadności decyzji organów podatkowych gmin. Szczególnie wyjątkowy charakter tych przepisów, umożliwiający organom podatkowym stosowanie tych ulg, wymaga wyczerpującego uzasadnienia na podstawie zebranych dowodów w sprawie. Z kolei uznaniowy charakter tych przepisów sprawia, że w decyzjach tych nie zawsze przepisy procedury są zachowane, co powoduje konieczność przekazywania tych spraw do ponownego rozpatrzenia
Powtarzające się uchybienia w sprawach podatkowych to: braki w materiale dowodowym, niewyjaśnienie wszystkich istotnych dla sprawy okoliczności, czy też nazbyt lakoniczne uzasadnienia decyzji odmownej.
Dostrzega się natomiast wyraźną poprawę w zakresie zapewnienia stronom możliwości zapoznania się z materiałem dowodowym zebranym w sprawie (art. 200 Ordynacji podatkowej). Uchybienia te zdarzały się wyjątkowo, choć jednak nadal występują.
Zdarza się, że organy podatkowe przy przekazywaniu akt sprawy nie wykonują obowiązku ustosunkowania się do przedstawionych w odwołaniu zarzutów. Obowiązek ten wynika z art. 227 Ordynacji.
Wpływ odwołań w sprawach wymiaru podatków dotyczył w przeważającej części stosowania podwyższonych stawek podatku od gruntów i budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Podatnicy, szczególnie osoby fizyczne, kwestionowały decyzje w sprawie opodatkowania m.in. dróg podatkiem od nieruchomości.
W tych sprawach w znacznej części, decyzje samorządowych organów podatkowych pierwszej instancji nie były prawidłowe z uwagi na budzące wątpliwości sformułowania ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
DziałalnoŚĆ gospodarcza
Z zakresu działalności gospodarczej do Kolegium w 2008 roku wpłynęło 10 spraw i wszystkie sprawy zostały rozpatrzone. W 7 sprawach rozstrzygnięcia organów I instancji zostały utrzymane w mocy a w trzech sprawach zaskarżone rozstrzygnięcia uchylono i sprawy przekazano do ponownego rozpoznania.
Zagospodarowanie i planowanie przestrzenne.
Można uznać, że wpływ spraw związanych z w/w problematyką w porównaniu z rokiem 2007 utrzymywał się na podobnym, stosunkowo wysokim poziomie.
Odnotowano, iż w 2008r. wpłynęło 299 odwołań. Kolegium rozpatrzyło w roku 2008r – 306 spraw, w tym 20 pozostałych z 2007r.
Zespół orzekający w sprawach z zakresu „ warunków zabudowy” z 306 rozpatrzonych spraw, w 79 sprawach utrzymywał w mocy decyzje bądź postanowienia organów I instancji, w 119 sprawach uchylił decyzje i sprawy przekazał do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. W 26 sprawach uchylił i umorzył postępowanie organu I instancji, zaś w 10 przypadkach uchylił decyzje pierwszej instancji i orzekł co do istoty sprawy.
Ponadto stwierdzono w 4 rozpatrywanych sprawach nieważność decyzji organu I instancji, w 5przypadkach odmówiono stwierdzenia nieważności decyzji, a także w 4 sprawach umorzono postępowanie odwoławcze. W 59 sprawach rozstrzygnięto w inny sposób tj. m.in. udzielono odpowiedzi wyjaśniającej, wydano postanowienia o uchybieniu terminu i postanowienia o wyznaczeniu organu do załatwienia sprawy.
W dalszym ciągu odnotowano powtarzające się zjawiska mające wpływ na orzecznictwo w tym obszarze. Przede wszystkim wynika to głównie z faktu, że gminy, na terenie których Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku wykonuje swoją właściwość rzeczową ( 6 powiatów obejmujących 38 gmin ) w dalszym ciągu w stopniu niewystarczającym posiadają miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Na przestrzeni 2008r. w tym zakresie nie nastąpiła odczuwalna poprawa.
W odniesieniu do poprzednio obowiązującego porządku prawnego (ustawa z 1994r.), nowa ustawa z 27 marca 2003r. pomimo wprowadzenia wielu istotnych zmian, wpłynęła w stopniu niewystarczającym na przyspieszenie uchwalania planów miejscowych, co bezspornie usprawniłoby inwestycyjne procesy budowlane. W większości przypadków określenie sposobów zagospodarowania terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy, czyli tzw. zgody urbanistycznej, której uzyskanie nastąpić może jedynie w przypadku łącznego spełnienia wielu warunków określonych ustawą (art. 61 ust. 1).
W szczególności wiele trudności interpretacyjnych w dalszym ciągu rodzi zasada tzw. dobrego sąsiedztwa, co po kilku latach obowiązywania ustawy skutkuje tym, że osoby uprawnione wprowadzają do wykonywanych analiz urbanistycznych uznaniowość, a nawet dowolność. Wiele pojęć zawartych w ustawie nie zostało dostatecznie wyjaśnionych i zdefiniowanych. Nie wyjaśniono np. czy działka sąsiednia w rozumieniu ustawy to działka granicząca z działką, której dotyczy wniosek o wydanie warunków zabudowy, czy też chodzi tu jedynie o działkę pobliską, ale pozbawioną wspólnej granicy z działką objętą zamiarem inwestycyjnym. Jeśli więc ustawodawca zdecydował się na użycie pojęcia „działki sąsiedniej”, pomimo tego, że nie jest ono jednoznaczne, to powinien określić jego znaczenie przez sformułowanie definicji ustawowej. Podobny problem powstaje, gdy chcemy używać pojęcia „działki sąsiadującej”.
Sprawy stanowiące przedmiot oceny składów orzekających wskazują w wielu przypadkach, że sporządzane analizy urbanistyczne naruszają wymagania ładu przestrzennego, walory architektoniczne i krajobrazowe danego terenu, a także inne czynniki wymienione w art. 1 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Uzasadnione byłoby zatem odstąpienie od reguł wynikających z przywołanych przepisów w szczególności wówczas, gdy zabudowa istniejąca w analizowanym obszarze ma charakter szpecący krajobraz i ani wymogi zachowania ładu przestrzennego, ani żadne walory architektoniczne nie uzasadniają zachowania jej w zakresie cech określonych w przepisach § 4, 5, 6 i 7 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003r.
Następnym także uciążliwym dla inwestorów warunkiem wydania decyzji o warunkach zabudowy jest, aby istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu było wystarczające dla zamierzenia budowlanego. Spełnienie tego warunku niejednokrotnie wiązać się będzie z ponoszeniem przez inwestorów licznych wydatków lub angażowaniu się w stosunki prawne z dostawcami mediów, nie mając pewności co do uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i co za tym idzie – możliwości inwestowania na danym terenie.
POMOC SPOŁECZNA, ŚWIADCZENIA RODZINNE…..
W roku 2008 nastąpił wzrost ilości rozpatrywanych spraw w porównaniu do poprzedniego okresu sprawozdawczego z 613 na 754. Zdecydowanie największa liczba odwołań ( 298 ) dotyczyła odmowy udzielania wsparcia finansowego ze środków pomocy społecznej, jak też przyznawania zasiłków w kwotach niższych niż żądania osób zwracających się o tę formę pomocy ze względu na ograniczone środki finansowe, jakimi dysponują organy I instancji i przy stale rosnącej liczbie osób wymagających pomocy brak było możliwości zabezpieczenia wszystkich ich potrzeb w oczekiwanej wysokości. Natomiast odmowa przyznania zasiłków miała miejsce tylko w sytuacjach wynikających z nie spełnienia przesłanek wynikających z art. 8 ustawy o pomocy społecznej.
Kolejna grupa spraw ( 224 ) to świadczenia rodzinne. Odmowa przyznawania świadczeń rodzinnych i zaliczek alimentacyjnych wynikała w większości przypadków z przekroczenia kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Odwołujący kwestionowali uwzględnienie przez organy pierwszej instancji w dochodach rodziny otrzymywane nagrody jubileuszowe, wyrównania świadczeń ZUS oraz tzw. „trzynaste pensje”, które ich zdaniem winny być rozliczane na poszczególne lata, a nie uznawane jako dochód jednorazowy. Natomiast „trzynastki’ nie powinny w ogóle być traktowane jako dochód. Sugerowali też przyjmowanie rzeczywistego dochodu jakimi dysponują rodziny, poprzez odliczenie wysokości spłaconych rat zaciągniętych kredytów.
Znacząca ilość odwołań dotyczyła spraw związanych z przyznawaniem stypendiów socjalnych w oparciu o art. 90 d ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty. Spornym zagadnieniem był okres na jaki stypendia były przyznawane.
W związku z tym, iż celem tej pomocy jest zmniejszenie różnic w dostępie do edukacji i umożliwienie pokonywania barier dostępu do edukacji wynikającej z trudnej sytuacji materialnej ucznia, okres na jaki przyznawane jest stypendium ( nie jest pozostawiony uznaniu organu ) musi obejmować cały rok szkolny od września do czerwca, a nie jak przyznawano je na okresy krótsze np. na 6 miesięcy w roku szkolnym.
Z liczby ogólnej rozpatrywanych spraw w zakresie pomocy społecznej utrzymano w mocy 354 zaskarżonych decyzji, uchylono w całości i przekazano do ponownego rozpatrzenia 113. W 34 przypadkach uchylono decyzje organu I instancji i orzeczono o przyznaniu świadczeń, zaś w 41 uchylono w części i umorzono postępowanie organu I instancji. Ponadto Kolegium z urzędu stwierdziło nieważność 109 decyzji, które zostały wydane z rażącym naruszeniem prawa, natomiast w 6 przypadkach odmówiono stwierdzenia nieważności decyzji. Dotyczyło to spraw, co do których miały zastosowanie przepisy o systemie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, gdyż organem właściwym był marszałek województwa.
W dalszym ciągu orzeczenia organów pierwszej instancji zawierały błędy zarówno proceduralne jak i uchybienia w stosowaniu przepisów prawa materialnego, co skutkowało na wskazane wyżej rozstrzygnięcia.
Z zakresu spraw rozpatrywanych na podstawie przepisów ustawy o dodatkach mieszkaniowych nastąpił spadek ilości wnoszonych odwołań w porównaniu do roku ubiegłego. Z ogólnej liczby rozpatrywanych 37 spraw, w roku sprawozdawczym utrzymano w mocy 22 decyzji, a do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji skierowano 5 spraw, w 3 przypadkach uchylono decyzję organu pierwszej instancji i orzeczono o przyznaniu dodatku mieszkaniowego, a w 2 odmówiono stwierdzenia nieważności decyzji.
Uchybienia w podjętych rozstrzygnięciach organów I instancji miały swoją przyczynę w zbyt powierzchownym prowadzeniu postępowania dowodowego przy braku należytej staranności w wyjaśnianiu i udokumentowaniu wszystkich istotnych okoliczności faktycznych sprawy. Powodem uchylenia zaskarżonych decyzji była w dalszym ciągu dowolna nieusprawiedliwiona nadinterpretacja przepisów ustawy o dodatkach mieszkaniowych, a w szczególności art. 7 ust. 3 w przypadku ustalenia rażącej dysproporcji pomiędzy wykazanymi w deklaracji niskimi dochodami a faktycznym stanem majątkowym osób ubiegających się o dodatki mieszkaniowe. Sporządzane na tę okoliczność wywiady środowiskowe są zbyt lakoniczne, stąd ich możliwość dowodowa jest niewielka.
Nieprecyzyjne przepisy ustawy powodują, że Kolegium działając na podstawie obowiązujących przepisów prawa i stojąc na straży praworządności musiało chronić obywateli przed nadmiernym rygoryzmem organów I instancji w szczególności, gdy przepisy pozostawiają sposób załatwienia sprawy ich uznaniu.
Gospodarka nieruchomościami, opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego.
W 2008r. ilość spraw z zakresu gospodarki nieruchomościami uległa zwiększeniu w stosunku do 2007r. Łącznie w 2008r. wpłynęło 320 spraw ( w 2007 roku wpływ wynosił 230 sprawy ) z czego 194 dotyczyło opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego ( w roku 2007 analogicznie – 107 spraw ). Załatwiono 252 sprawy, w tym 178 spraw z zakresu opłat z tytułu użytkowania wieczystego. W dalszym ciągu zaobserwować można zwiększenie wpływu ilości wniosków o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości.
Wzrosła również choć nie tak znacząco ilość odwołań w zakresie gospodarki nieruchomościami. Dotyczy to przede wszystkim spraw związanych z ustaleniem opłat adiacenckich z tytułu podziału oraz scalenia i podziału. Nie bez znaczenia dla powyższego jest zmiana przepisów rozdziału 1, dz. III ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami, która weszła w życie z dniem 22 października 2007r. Wprowadziła ona niektóre rozwiązania odmienne od dominującej wcześniej linii orzeczniczej Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, co nie zawsze zostało w porę dostrzeżone przez organy administracji rozpatrujące te sprawy.
Rozstrzygnięcia w sferze gospodarki nieruchomościami kształtowały się następująco:
· - utrzymano w mocy decyzję organu I instancji w 26 przypadkach,
· - uchylono w całości decyzję I instancji do ponownego rozpatrzenia w 47 sprawach,
· - uchylono i orzeczono w 3 sprawach,
· - uchylono i umorzono postępowanie – w 14 sprawach,
· - jako organ I instancji Kolegium w omawianej problematyce orzekało w 9 sprawach
Pozostałe rozstrzygnięcia dotyczyły uchybienia terminu, bezczynności organu, wskazania organu właściwego do załatwienia sprawy oraz umorzenia postępowania.
W zakresie opłat z tytułu użytkowania wieczystego załatwiono w roku 2008r. - 178 spraw w tym 82 sprawy zakończono zawarciem ugody, w 17 sprawach strony wycofały wniosek, w 12 sprawach oddalono wniosek, a w 5 sprawach orzeczono opłatę z tytułu użytkowania wieczystego.
Ochrona Środowiska.
Decyzje związane z problematyką ochrony środowiska obejmowały:
1. środowiskowe uwarunkowania zgody na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych oraz postanowienia wydawane w toku postępowań o wydanie decyzji środowiskowych. Sprawy te miały szczególnie skomplikowany charakter. Dotyczyły głównie realizacji stacji bazowych telefonii komórkowych, budowy elektrowni wiatrowych i wodnych oraz przedsięwzięć inwestycyjnych zagrażających potencjalnie środowisku z uwagi na możliwość szkodliwych emisji.
Rozstrzyganie tego rodzaju spraw, w tym w szczególności dotyczących budowy obiektów wytwarzających pole elektromagnetyczne, wymagało od członków składów orzekających posiadania wiedzy technicznej i dużej umiejętności w zakresie wykorzystania informacji zawartych w raportach oddziaływania na środowisko. Złożoność spraw wynikała przede wszystkim z konieczności prawidłowego zastosowania znowelizowanych w miesiącu sierpniu 2007r. przepisów dot. kwalifikowania przedsięwzięć do grupy mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Orzecznictwo sądowe, które można byłoby wykorzystać w rozstrzygnięciach było skromne i pojawiło się dopiero pod koniec 2008r.
Prawie wszystkie postępowania dotyczące tej kategorii spraw toczyły się z udziałem organizacji statutowo zajmujących się ochroną środowiska przed skażeniami i wywoływały znaczne zainteresowanie mieszkańców. Z reguły towarzyszyły im różne formy nacisku społecznego zmierzające do odstąpienia od realizacji inwestycji.
2. zezwolenia na usunięcie drzew i zakrzaczeń wydawane w trybie przepisów ustawy o ochronie przyrody oraz nakładanie administracyjnych kar pieniężnych za samowolne usuwanie drzew i krzewów.
3. sprawy związane z gospodarką odpadami, w tym udzielanie zezwoleń na odbiór, gromadzenie i odzyskiwanie oraz unieszkodliwianie odpadów.
4. sprawy związane ze stosowaniem prawa wodnego, wydobywaniem kopalin leśnictwem i rekultywacją gruntów
Z zakresu ochrony środowiska łącznie w roku 2008 wpłynęło 61 spraw.
Rozpatrzono 62 sprawy spraw, z których w 18 sprawach utrzymano w mocy decyzje I instancji, w 17 sprawach zaskarżone decyzje organów I instancji uchylono i przekazano je do ponownego rozpoznania, w 7 sprawach zaskarżone rozstrzygnięcia uchylono i umorzono postępowanie I instancji, a w 3 sprawach umorzono postępowanie odwoławcze. Pozostałe sprawy załatwione zostały postanowieniami a 6 załatwiono pismem wyjaśniającym kończącym sprawę.
Zezwolenia na sprzedaŻ napojów alkoholowych
W sprawach związanych z zezwoleniami na sprzedaż napojów alkoholowych w roku 2007 odnotowano znaczny wzrost wpływu odwołań w porównaniu z latami poprzednimi. Wpłynęło ich 42, podczas, gdy w 2007r. było ich 27, a w 2006r. – 37.
W 2008 roku rozpatrzono na posiedzeniach 42 sprawy z czego 3, które wpłynęły
w roku w 2007. Na rok 2009 pozostały do załatwienia 3 odwołania.
Zaobserwowano w dalszym ciągu odnotowano zjawiska, które rzutowały na orzecznictwo Kolegium w roku poprzednim. Przede wszystkim wystąpiła tylko 1 sprawa należąca do jednej z dwóch głównych kategorii spraw tj. zażalenia na opinie wydawane przez gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych, które wydawane są w formie postanowienia.
Najliczniej reprezentowana była kategoria spraw rozpoznawanych w drugiej instancji w formie decyzji, wśród których odnotowano odwołania od decyzji cofających zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych czy też stwierdzających ich wygaśnięcie.
Decyzje, które uchylono wraz z przekazaniem sprawy do ponownego rozpatrzenia dotyczyły przede wszystkim cofnięcia zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Przyczyną tych rozstrzygnięć był brak stwierdzenia wystąpienia przesłanek do cofnięcia (określonych w art. 18 ust. 10 ustawy) bądź też wady samego postępowania (np. braku jego wszczęcia), czy też wadliwe uzasadnienie decyzji w sprawie cofnięcia zezwolenia ( art. 107 §3 Kpa).
Pozostałe sprawy dotyczyły m. in. stwierdzenia nieważności decyzji organu pierwszej instancji, wyznaczenie właściwego organu do załatwienia sprawy, czy też wyjaśnienie stronie jej sytuacji prawnej lub przysługujących jej środków prawnych.
Prawo o ruchu drogowym, drogi publiczne transport drogowy.
Do tej grupy zaliczone zostały sprawy związane z rejestracją pojazdów, opłaty za wydanie kart pojazdu oraz decyzje w sprawie skierowania na egzamin sprawdzający i o cofnięciu prawa jazdy.
Łącznie w 2008 roku wpłynęło 28 spraw.
Kolegium rozpatrzyło 27 spraw, z których 14 rozstrzygnięć organów I instancji utrzymano w mocy, 4 uchylono i przekazano do ponownego rozpoznania, w 2 sprawach wydano decyzje zmieniające rozstrzygnięcia I instancji oraz w 2 sprawach zaskarżone decyzje uchylono i umorzono postępowanie I instancji..
W grupie spraw związanych z rejestracją pojazdów najwięcej dotyczyło wznowienia postępowania wskutek ujawnienia nielegalnej zmiany numerów identyfikacyjnych pojazdu. Kolegium rozpatrywało także kilka spraw dotyczących wniosków o wydanie prawa jazdy cudzoziemcom zamieszkałym w Polsce i obywatelom polskim zamieszkałym na stałe w krajach Unii Europejskiej. We wszystkich tych sprawach rozstrzygnięcia podejmowane były z uwzględnieniem właściwości organów wynikającej z dyrektyw unijnych i polskiego prawa o ruchu drogowym.
W zakresie spraw związanych z zatrzymywaniem praw jazdy, kierowaniem na egzamin sprawdzający i cofaniem praw jazdy kilka związanych było z naliczaniem punktów karnych za przekroczenie prędkości przez funkcjonariuszy Straży Gminnych, których brak kompetencji stwierdził Trybunał Konstytucyjny. Kolegium konsekwentnie odmawiało uwzględniania punktów karnych stwierdzonych przez Straż Gminną przy rozpatrywaniu odwołań od skierowań na egzamin sprawdzający.
Do kategorii spraw w przedmiocie korzystania z dróg zaliczono sprawy zezwoleń na zajęcie pasa drogowego na cele nie związane z potrzebami ruchu drogowego oraz zajęcie pasa drogi bez zezwolenia zarządcy drogi.
W tym zakresie wpłynęło w 2008r. 29 spraw. Kolegium rozpatrzyło łącznie 25 spraw, z których utrzymało w mocy 14 decyzji organu I instancji, 4 sprawy przekazano do ponownego rozpoznania a w 4 sprawach odmówiono uchylenia decyzji po wznowieniu postępowania. Pozostałe sprawy załatwiono pismem wyjaśniającym lub postanowieniem o przekazaniu wg właściwości.
pozostałe informacje
2. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku pomimo nieregularnego wpływu spraw i spiętrzenia ilości odwołań i wniosków w niektórych miesiącach, nie odnotowało szczególnych zaległości w rozpatrywaniu spraw.
3. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku w roku 2008 złożyło 2 skargi kasacyjne na wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Jedną skargę kasacyjną Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił, drugiej zaś skargi jeszcze nie rozpatrzył.
4. W roku 2008 w Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Słupsku nie przeprowadzono żadnych kontroli.
5. W okresie sprawozdawczym Prezes Kolegium nie wydał postanowień sygnalizacyjnych.
6. Działalność pozaorzecznicza Kolegium:
W 2008r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku obradowało dwukrotnie na Zgromadzeniach Ogólnych.
Dnia 26 marca 2008r. Zgromadzenie Ogólne poświęcono przyjęciu informacji o działalności za rok 2007. Na Zgromadzeniu Ogólnym, które odbyło się 22 grudnia 2008r. omówione zostały problemy działalności orzeczniczej oraz zagadnienia obejmujące zmiany w prawie stanowiącym podstawę decyzji administracyjnych zaskarżanych do Kolegium.
Ważnym zagadnieniem w działalności pozaorzeczniczej Kolegium było podejmowanie działań na rzecz podnoszenia poziomu orzecznictwa administracyjnego organów I instancji oraz podnoszeniu kwalifikacji i poziomu wiedzy prawniczej przez członków i pracowników Kolegium. Osiągnięciu tych celów służył m. in. udział członków Kolegium w sympozjach i konferencjach organizowanych przez Krajową Reprezentację Samorządowych Kolegiów Odwoławczych.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku było organizatorem konferencji szkoleniowych odbytych w dniach 14-16 maja 2008r. oraz 8-10 października 2008r. w Rowach, dla kierowników biur i głównych księgowych w których uczestniczyli prezesi samorządowych kolegiów odwoławczych.
7. W zakresie nowych zadań dla samorządowych kolegiów odwoławczych podkreślić należy konieczność dokształcania się członków etatowych w zakresie znajomości prawa europejskiego oraz umiejętności posługiwania się językami obcymi.
8. Wykonanie budżetu przedstawia się następująco:
- plan 1.422.010
- wykonanie 1.421.769,59 tj. 99,98%.
Płace zostały naliczone zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2002r. w sprawie wielokrotności kwoty bazowej… ( Dz. U. Nr 109, poz. 960 ze zm. )
Problematykę zatrudnienia i kwalifikacji zawarto w p. 2 części I niniejszej informacji.